Οι στρατιώτες του Αλή Πασά έχουν περικυκλώσει τον πύργο, στον οποίο είχαν βρει καταφύγιο γυναίκες και παιδιά, και καλούν τη Δέσπω να παραδοθεί με τα εξής λόγια: «Γιώργαινα, ρίξε τ’ άρματα, δεν είναι εδώ το Σούλι. Εδώ είσαι σκλάβα του Πασά, σκλάβα των Αρβανίτων».

Μετά την απελευθέρωση των Ιωαννίνων, οι IV και VI Μεραρχίες της Στρατιάς Ηπείρου μεταφέρθηκαν στη Θεσσαλονίκη. Οι υπόλοιπες κινήθηκαν βορειότερα και μέχρι τις 5 Μαρτίου 1913 απελευθέρωσαν τις περιοχές της Βόρειας Ηπείρου Αργυρόκαστρο, Χειμάρρα, Αγίους Σαράντα, Τεπελένι, Πρεμετή και Κλεισούρα, ενώ η Κορυτσά είχε ήδη απελευθερωθεί από τις 7 Δεκεμβρίου 1912.

«Οι τουφεκιοβολισμοί ηκούοντο ακαταπαύστως, τα πτώματα εν τη πλατεία Ομονοίας έμενον εκεί εκτεθειμένα, και τα των ίππων επίσης. […] αι σφαίραι ηκούοντο συρίζουσαι εγγύς των παραθύρων μας ευτυχώς μη εγγίσασαι ταύτην (ενν. την οικίας της). […] Κυβέρνησις δεν υπήρχεν ειμή κατ’ όνομα, αι εύποροι οικογένειαι ανεχώρουν κατά εκατοστύας εις την αλλοδαπήν, και αι μη δυνάμεναι να επιχειρήσωσι τοιούτον ταξείδιον κατήρχοντο σωρηδόν εις Πειραιά».

Η ανατροπή της δημογραφικής σύνθεσης της Θεσσαλονίκης, μέσα από τον χαλασμό των ετών 1821, 1822, είναι ξεκάθαρη. Ωστόσο, δεν πρόκειται για ένα αποτέλεσμα που έφερε η ίδια η δυναμική της πολεμικής αντιπαράθεσης, αλλά για προσχεδιασμένη πολιτική εκ μέρους των Οθωμανών.

Η Συνθήκη του Λονδίνου υπεγράφη από τον Έλληνα εκπρόσωπο, Χαρίλαο Τρικούπη στις 29 Μαρτίου 1864. Στις 2 Μαΐου 1864, οι Βρετανοί αναχώρησαν και τα Επτάνησα έγιναν τρεις επαρχίες του Βασιλείου της Ελλάδος.

Όπως επιβεβαιώνεται από τις άμεσες ιστορικές πηγές, από την ειδησεογραφία του ευρωπαϊκού τύπου και από τις αναλύσεις των πλέον έγκυρων εκπροσώπων της δυτικής επιστημονικής ιστοριογραφίας, η εκτέλεση του Γρηγορίου υπήρξε το γεγονός που έπαιξε τον πιο καθοριστικό ρόλο στο να γενικευτεί και να στερεωθεί η Επανάσταση της Ανεξαρτησίας, η οποία είχε ξεκινήσει στον ελλαδικό χώρο μόλις μισό μήνα πριν από την εκτέλεση του πατριάρχη.

Γρηγόριος Παπαφλέσσας, ο ρασοφόρος αγωνιστής και μάρτυρας της ελευθερίας της Ελλάδος. Σημαντικός πολεμιστής της παλιγγενεσίας του 1821. Πρόσφερε ολοκαύτωμα τον εαυτό του στον αγώνα για του Χριστού την πίστη την αγία και της Ελλάδος την ελευθερία. Ηρωικά πολέμησε στο Μανιάκι, έπεσε μαχόμενος και πέρασε στο πάνθεο των ηρώων.

Το ανά χείρας ιστορικό δοκίμιο δεν επιχειρεί προφανώς μία εξαντλητική ιστορική καταγραφή των τόσο πυκνών άλλωστε γεγονότων μιας διαδρομής 200 χρόνων, αλλά αποτελεί μία προσπάθεια διαγραμματικής συναγωγής των κυριότερων συμπερασμάτων αυτής της διαδρομής – πάντα όμως μέσα από την παράθεση των ιστορικών γεγονότων.

Ο αριθμός λοιπόν των οθωμανικών μνημείων στη Χαλκιδική, σε αντίθεση με τις άλλες περιοχές του Μακεδονικού χώρου, ήταν πολύ περιορισμένος και κατά το πλείστον εντοπισμένος στους μωαμεθανικούς κυρίως θύλακες της Καλαμαριάς, στη δυτική δηλαδή περιοχή της, την κειμένη επί της ακτής του Θερμαϊκού κόλπου.

Στις 6 Ιουλίου 1827, υπογράφεται από τις Μεγάλες Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) η συνθήκη του Λονδίνου (Ιουλιανή Σύμβαση) η οποία προετοίμασε το έδαφος για την Ναυμαχία του Ναβαρίνου. Η αρχικώς προταθείσα ρύθμιση έκανε λόγο για αυτονομία της Ελλάδας με καταβολή φόρου υποτέλειας στο Σουλτάνο.