Σπυρίδων Τρικούπης: Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως  (PDF)

Ο Παύλος Χαρίσης, γεννημένος περί το 1830, αφού επιμελώς ανατράφηκε και διδάχτηκε τα εγκύκλια μαθήματα στη Βουδαπέστη, έγινε γλωσσομαθής· ανέλαβε δε την επιμέλεια των πατρικών κτημάτων, κι ενώ ήταν εύπορος ασχολείτο με μελέτες, επιδεικνύοντας ιδιαίτερη κλίση στα τεχνικά έργα, και ιδίως στην αρχιτεκτονική και την λεπτοτεχνκή (λεπτουργική). Πήρε δε ως σύζυγο την Σοφία, το γένος Σωτηριάδη[1], γυναίκα λεπτής ανατροφής και αγαθών αισθημάτων· ζούσε ήσυχη ζωή και απέκτησε δυο γιους, τον Αλέξανδρο και τον Ιωάννη.

Η Μποβολίνα γεννήθηκε το 1771 στην Κωνσταντινούπολη, μέσα στη φυλακή, όπου η μάνα της, η Σκεύω, πήγε να δει τον ετοιμοθάνατο άντρα της, που συνέλαβαν οι Τούρκοι μετά τα Ὀρλωφικά. Νονός της ο Μούρτζινος της Μάνης (αυτός τη βάφτισε Λασκαρίνα). Παντρεύτηκε δύο φορές και χήρεψε άλλες δύο (στα 1797 και στα 1811), και οι δύο της άντρες σκοτώθηκαν σε ναυμαχία με Αλγερινούς πειρατές (ο Σπετσιώτης πλοίαρχος Δημήτρης Γιάννουζας ήταν ο πρώτος της σύζυγος, ο ζάμπλουτος Σπετσιώτης καραβοκύρης Δημήτρης Μπούμπουλης ο δεύτερος).

Ιστορικά της Ελληνικής Παλιγγενεσίας ή ο ιερός των Ελλήνων αγών /Μ. Οικονόμου …Εν Αθήναις :Εκ του τυπογραφείου Θ. Παπαλεξανδρή,1873.

«Ο κόσμος είναι η Ελλάδα που διαστέλλεται, η Ελλάδα είναι ο κόσμος που συστέλλεται»

Τότε ἔκατζε ὁ Γκούρας καὶ οἱ ἄλλοι καὶ φάγαμεν ψωμί· τραγουδήσαμεν κ᾿ ἐγλεντήσαμεν. Μὲ περικάλεσε ὁ Γκούρας κι᾿ ὁ Παπακώστας νὰ τραγουδήσω· ὅτ᾿ εἴχαμεν τόσον καιρὸν ὁποῦ δὲν εἴχαμεν τραγουδήση – τόσον καιρόν, ὁποῦ μας ἔβαλαν οἱ ῾διοτελεῖς καὶ γγιχτήκαμεν διὰ νὰ κάνουν τοὺς κακούς τους σκοπούς. Τραγουδοῦσα καλά. Τότε λέγω ἕνα τραγούδι·

«Το Κοράνι απηγόρευεν εις τους πιστούς να μανθάνουν τας γλώσσας των απίστων. Και η άγνοια αυτή εκράτησε τους μουσουλμάνους μακράν της ζωής των κατακτηθέντων λαών… [..] Λογαριασμοί, έγγραφα, διατάγματα συνετάσσοντο εις την ελληνικήν. Την ιδίαν γλώσσαν μεταχειρίζετο και ο Μωάμεθ Β’ και εις τας μετά των ξένων σχέσεις.»

«Με ήλθαν γράμματα από τον Υψηλάντη δια να είμαι έτοιμος, καθώς και όλοι οι εδικοί μας. 25 Μαρτίου ήτον η ημέρα της γενικής επαναστάσεως… Ήλθαν εκεί όπου ευρισκόμουν και τους έλεγα ότι την ημέρα του Ευαγγελισμού να είναι έτοιμοι και κάθε επαρχία να κινηθεί εναντίον των Τούρκων»

Δι’ αυτούς τους Μουσουλμάνους, η τυραννία του Σουλτάνου είναι κοινή μορφή ασιατικού δεσποτισμού, αλλ’ ο ζυγός της είναι πολύ πλέον αφόρητος δια τους Ραγιάδες, τους εκτεθειμένους εις τα φρενοτροπίας ουχί ενός ή ολίγων ατόμων, αλλ’ ενός όλου δεσπόζοντος έθνους, δούλους δούλων πράγματι.

Ο λόγος που θεωρώ τον Καραϊσκάκη τη χαρακτηριστικότερη μορφή του Αγώνα του ’21, είναι γιατί κουβαλά όχι μόνο όλη τη γενναιότητα, την τρέλα και την ικανότητα των τότε αγωνιστών, αλλά και τον εγωισμό, την ιδιοτέλεια και την ροπή στα λάθη. Γεννημένος στα 1782, κλέφτης από τα παιδικά του χρόνια, διετέλεσε αρματολός στην αυλή του Αλή Πασά και μετείχε στην Επανάσταση από την αρχή της, κάνοντας αρχικά τον φίλο στους Τούρκους μέχρι να μπορεί να συγκρουστεί μαζί τους.