Μια συγκλονιστική επιστολή του Ουμπέρτο Έκο με παραλήπτη τον εγγονό του, ένα κείμενο που ο εκλιπών μεγάλος στοχαστής έγραψε το 2014, κατά παραγγελία του ιταλικού περιοδικού «L’ Espresso»

Ζουν κυρίως με την ελπίδα· ο λόγος είναι ότι η ελπίδα σχετίζεται με το μέλλον, ενώ η μνήμη με το παρελθόν, και για τους νέους το μέλλον είναι μεγάλο, ενώ το παρελθόν μικρό· στην αρχή, πράγματι, της ζωής του δεν έχει κανείς να θυμάται τίποτε, έχει όμως περιθώριο να ελπίζει τα πάντα.

Πώς μαθαίνουμε; Πώς θυμόμαστε ό,τι μάθαμε; Πώς κινούμε τα χέρια και τα πόδια μας; Οι προσπάθειες να δοθούν απαντήσεις στα καίρια ερωτήματα της λειτουργίας του πολυπλοκότερου οργάνου εντείνονται και είναι αξιοθαύμαστες.

Ο χημικός Ρέντλω όμως δεν ξεκινά από την ίδια αφετηρία. Ο Ρέντλω, τραυματισμένος επίσης από το παρελθόν, αδυνατεί να καταφύγει στο φάρμακο της λήθης – όπως ο Σκρουτζ. Αντιθέτως το αναζητά. Είναι τόσο ανίσχυρος μπροστά στη δύναμη της παρελθούσας δυστυχίας που το πέρασμα στη λησμονιά είναι βέβαιο ότι θα δράσει ανακουφιστικά.

Σαν αδέσποτη μνήμη, η ζωή του παραδίδεται στους άλλους ενώ το μέλλον του ξεριζώνεται τελεσίδικα. Κάθε άνθρωπος χωρίς μέλλον, ήτοι κάθε νεκρός, αποκεφαλίζεται, καταντάει ιστορία στα χείλη των άλλων, αφορμή για ατελεύτητες δηώσεις και παρεξηγήσεις.