Ο Αίας ο Τελαμώνιος ή Τελαμωνιάδης αναφέρεται ως γιος του Τελαμώνος και της Περιβοίας· ο πατέρας του ήταν βασιλιάς της Σαλαμίνας και η μητέρα του θυγατέρα του Πελοπίδου Αλκάθου, του βασιλιά των Μεγάρων· άλλοι λένε ότι με την Ευρύβια του Πορθάονος γέννησε ο Τελαμών τον Αίαντα. Συνήθως καταγράφεται ως Αίας ο Μέγας ή Σαλαμίνιος, ενίοτε και άνευ επιθέτου, σκέτο Αίας, επισημότερος ων του Αίαντος του Λοκρού.

«Κακομηνήτη, πρόσχαρο ποτές δε μούπες λόγο! / Πάντα αγαπάει δυσάρεστα να προφητεύει ο νους σου, / κι ένα καλό μήτ έκανες, μήτ’ είπες στη ζωή σου. / Τώρα στ’ ασκέρι πάλι ομπρός λαλείς και προφητεύεις / πως τάχα τόσες συφορές για αυτό τους στέλνει ο Φοίβος, / τι εγώ στην πλούσια ξαγορά δεν έστερξα της κόρης, / που κάλλια αυτή τον πύργο μου να μου στολίζει θέλω.»

Ένας μεγάλος δημιουργός, όπως στάθηκε ο Όμηρος, είναι πάντα πολύφωνος· γι’ αυτό μπορεί και κλείνει μέσα στην ψυχή του όλο τον κόσμο, όλες τις ομορφιές του, όλες τις χαρές του κι όλους τους πόνους του. Ωστόσο σαν να ήθελε να υποδηλώσει πως όσο και να ψάλλει πολέμους, μια φορά η καρδιά του δεν ανήκει σ’ αυτούς, πως η αγριότητα τους είναι ξένη με την ψυχή του.

Εμείς τη γνώμη του Διός ν’ ακούμε πρέπει, π’ όλους / ορίζει αθρώπους και θεούς. Ένα πουλί είναι απ’ όλα / το πιο καλό, να πολεμάς για τη γλυκιά πατρίδα.

«Γιατί χτυπιούνται αλήθεια / οι Τρώες κι οι Αργίτες; γιατί μάζεψε κι έφερε εδώ τ’ ασκέρι / ο γιος του Ατρέα; Για την ωριόμαλλην Ελένη—ή μήπως όχι; / Οι Ατρεΐδες μόνο στις γυναίκες τους απ’ όλους τους ανθρώπους / έχουν αγάπη; Ποιος καλόγνωμος και μυαλωμένος άντρας / δε νιώθει αγάπη και δε γνοιάζεται το ταίρι του; και τούτη / όμοια κι εγώ περίσσια αγάπησα, κι ας ήταν σκλαβοπούλα.»

«Τα παχιά πρόβατα κουρσεύουνται, κουρσεύουνται τα βόδια, / τα ξανθοκέφαλα αγοράζουνται φαριά και τα τριπόδια· / μόνο η ζωή του ανθρώπου, ως ξέφυγε της δοντωσιάς το φράχτη, / πίσω δε γέρνει, δεν κουρσεύεται, δεν πιάνεται ποτέ της.»

«Πίνουν της άρνας το νερό, τον κόσμο λησμονάνε.», «Ήπιες της άρνας το νερό κι απολησμόνησές μας.»

«Verba volant, scripta manent» – «Τα λόγια πετούν, τα γραπτά μένουν.»

«Μα τώρα, μια και στην πατρίδα μου πια δε διαγέρνω πίσω, και μήτε γλίτωσα τον Πάτροκλο και μήτε τους συντρόφους / τους άλλους, που απ’ το θείο τον Έχτορα πολλοί στο χώμα έπεσαν, / μον᾿ φόρτωμα της γης ανώφελο πλάι στα καράβια οκνεύω…»

Η λέξη «αἰδώς» σημαίνει αίσθημα ντροπής, ντροπή, αίσχος, όνειδος, μετριοφροσύνη, αυτοεκτίμηση, φροντίδα για τους άλλους, έγνοια, σεβασμός, ευλάβεια, σέβας, καθετί που προκαλεί ντροπή· αισχύνη, σκάνδαλο.