Οι μοναδικές μαρτυρίες που έχουμε για το πέρασμα του Μαύρου Θανάτου από το Βυζάντιο (1347-1350) είναι δύο αναφορές των μεγάλων ιστορικών, Νικηφόρου Γρηγορά (1295-1360), και Ιωάννη Καντακουζηνού (1292-1383). Οι δύο συγγραφείς δίνουν με συντομία δύο μικρές αλλά αρκετά δραματικές περιγραφές της πανώλης, μοναδικές σε σχέση με το μεγάλο πλήθος των αναφορών της Δυτικής Ευρώπης.

«Εν σχετική ηρεμία όμως της καταστάσεως νέα πληγή αναφανείσα εκράτει την πόλιν εν αθυμία. Οξεία νόσος διφθερίτις, μετά υμενογόνου λαρυγγίτιδος αποδεκάτιζε τον πληθυσμόν, και ιδία τας τάξεις των παιδιών.» Η νόσος παρατάθηκε μέχρι την άνοιξη του επόμενου έτους (1896) και «απέθανον δ’ εκ ταύτης υπέρ τα εξακόσια παιδία.»

Αλλά η λοιμική προκάλεσε και πολλά άλλα κακά που πρώτη φορά αναφάνηκαν στην πολιτεία, γιατί ο καθένας τολμούσε πιο φανερά, τώρα, να κάνει πράγματα που πριν τα έκανε κρυφά, και τούτο επειδή έβλεπαν πόσο απότομη είναι η μεταβολή της τύχης του ανθρώπου.