Ένας τύπος δουλείας χαρακτηριστικός για τον μουσουλμανικό κόσμο ήταν η σεξουαλική δουλεία για τις γυναίκες και η φύλαξη χαρεμιού για τους άνδρες, οι οποίοι ευνουχίζονταν για να επιτελέσουν αυτή τη λειτουργία. Ο ευνουχισμός γινόταν κάτω από άθλιες συνθήκες υγιεινής, οργανωνόταν απευθείας από τους δουλέμπορους σε χώρους που ήταν προορισμένοι γι’ αυτόν τον σκοπό και είχε ως αποτέλεσμα ένα τρομακτικό ποσοστό θνησιμότητας: περίπου 70 έως 80% για τον πλήρη ευνουχισμό των ενήλικων ανδρών και 30 έως 40% για τα παιδιά ηλικίας 7 έως 12 ετών, τα οποία ανέχονταν καλύτερα αυτόν τον ακρωτηριασμό.

Κατά τον ίδιο τρόπο μιλάμε, βεβαίως, για το δουλεμπόριο των Μαύρων από τους Ευρωπαίους (16ος αιώνας και εντεύθεν), αλλά δεν μιλάμε ποτέ για το γεγονός ότι το δουλεμπόριο και η συστηματική υποδούλωση των Μαύρων στην Αφρική τα εγκαινίασαν Άραβες έμποροι (11ος-12ος αιώνας και εντεύθεν), με τη συνενοχή-συμμετοχή, όπως πάντα, βασιλιάδων και φυλάρχων.

«Τρώγε, καλέ μου ξένε, εσύ και τα καλά μας χαίρου• / το ένα ο θεός χαρίζει μας, και τ’ άλλο μας τ’ αρνιέται / όπως στο νου του βουληθή, τι δύνεται τα πάντα.» / Αυτά είπε, κι έκαψε απαρχές στους θεούς τους παναιώνιους, / κι έσταξε, κι έβαλε καυκί λαμπρό κρασί γεμάτο / μες στου Οδυσσέα του κουρσευτή τα χέρια•

Πολύ συχνά ο Ταγίπ Ερντογάν βάζει στο στόχαστρο συλλήβδην την Δύση, κατηγορώντας την για τα εγκλήματα της αποικιοκρατίας, τις σταυροφορίες κ.ο.κ. Ακόμα και η προπαγάνδα εναντίον της Ελλάδας, στο πλαίσιο του υβριδικού πολέμου που έχει εξαπολύσει σε Έβρο και Ανατολικό Αιγαίο, δεν απευθύνεται στην κοινή γνώμη της Ευρώπης και των ΗΠΑ.

«Στον κακό σκαφτιά κάθε αξίνα του φαίνεται χειρότερη.», «Στον κακό εργάτη κάθε αξίνα φέρνει πόνο.», «Κακός εργάτης ρίχνει την αιτία σε κάθε σίδερο.», «Κακός εργάτης δε βρίσκει ποτέ καλό χωράφι.»

Η σεισάχθεια, λοιπόν, ήταν ίσως η σπουδαιότερη από τις νομοθετικές διατάξεις του Σόλωνα, όχι μόνο λόγω της επιείκειας και της δημόσιας τάξης που εξασφάλισε, αλλά γιατί, όπως θα εξηγήσουμε παρακάτω, με αυτή τη διάταξη τέθηκαν οι βάσεις όλης της μελλοντικής ελευθερίας και της δύναμης της Αθήνας.

Η σπαρτιατική πολιτεία έμοιαζε περισσότερο με στρατόπεδο παρά με μια συνηθισμένη κοινωνία ανθρώπων, αφού οι Σπαρτιάτες δεν έτρωγαν στα σπίτια τους, αλλά όλοι μαζί σε δημόσια συσσίτια ή φειδίτια, στα οποία όφειλαν όλοι να παρευρίσκονται, χωρίς να εξαιρούνται ούτε οι βασιλιάδες. Μόνο οι έφοροι, όπως είδαμε, εξαιρούνταν από αυτή τη διατροφή.

Οι περίοικοι ήταν επίσης ελεύθεροι και μάλιστα πολίτες, όχι όμως της Σπάρτης αλλά των υπόλοιπων πόλεων της Λακωνικής. Μόνο οι πολίτες της Σπάρτης διαχειρίζονταν τις υποθέσεις όλης της πολιτείας, ενώ οι περίοικοι κυβερνούσαν μόνο την ίδια τους την πόλη, πάντα όμως κάτω από την επίβλεψη της Σπάρτης.