Το Μαρτυρολόγιο (Ημερολόγια 1970-1986) του μεγάλου Ρώσου, Σοβιετικού κάποτε, σκηνοθέτη Αντρέϊ Ταρκόφσκι αλλά και το μοναδικό βιβλίο που μας άφησε, το Σμιλεύοντας το χρόνο, όπως εξάλλου και οι ίδιες οι ταινίες του κατά κάποιο τρόπο, αναδεικνύουν έναν άνθρωπο, που δεν άντεχε να ζει στην πατρίδα του αν και πολύ θα το ήθελε.

Τον καλλιτεχνικό δούρειο ίππο που ξευτέλιζε τη σοβιετική νοοτροπία κι αποδείκνυε τη δική του ανωτερότητα. Μοιραία όλα τα φλας πέσαν απάνω του. Είναι αδύνατο να μη λάβουμε υπόψη μας την πολιτική διάσταση που παίρνει το φαινόμενο Ταρκόφσκι εν μέσω ψυχρού πολέμου, χωρίς αυτό να μειώνει στο ελάχιστο το έργο του. Χωρίς καθόλου να το επιδιώκει ή να ευθύνεται μετατράπηκε σε όχημα μεταφοράς πολιτικών αντεγκλήσεων. Είναι ο άνθρωπος που μετεωρίζεται ανάμεσα σε δυο αδυσώπητους κόσμους που κονταροχτυπιούνται και τον χρησιμοποιούν, καταδικάζοντάς τον σε αιώνια απροσδιοριστία.

Ο Ταρκόφσκι υπηρετεί το ρεαλισμό και θεωρεί ότι η τέχνη που δεν αφορά την πραγματικότητα δεν έχει καμία αξία. (Ως εκ τούτου κι ο συμβολισμός δεν έχει καμία αξία, αφού δεν μπορεί να υπηρετήσει την πραγματικότητα). Παράλληλα όμως υπηρετεί και την ποίηση.