«Πριν 40 χρόνια οι μαθητές δημοτικού ήξεραν περισσότερα από τους αποφοίτους λυκείου σήμερα;»
Γράφει ο Νίκος Σαλτερής
Από τον λογαριασμό του στο Facebook
Κυκλοφορεί μια φράση στο διαδίκτυο που υποστηρίζει ότι «Πριν 40 χρόνια οι μαθητές δημοτικού ήξεραν περισσότερα από τους αποφοίτους λυκείου σήμερα» και αποδίδεται στην κ. Μαρία Ευθυμίου. Προσωπικά δεν θέλω να πιστέψω ότι μπορεί οποιοσδήποτε ακαδημαϊκός να υποστηρίξει δημόσια τέτοια μεγάλη ανακρίβεια. Αν όμως όντως το έχει πει, από τη μεριά μου δηλώνω ότι κάτι τέτοιο αποτελεί μεγάλη ανοησία. Πρώτα και κυρία, γιατί δεν μπορεί να ελεγχθεί η ορθότητά του, συνεπώς οποιοδήποτε ακαδημαϊκός που σέβεται την ιδιότητά του δεν θα ξεστόμιζε κάτι παρόμοιο. Δεύτερον, γιατί οι γνώσεις εκείνης της εποχής δεν είναι καν συγκρίσιμες μ’ αυτές που έχει ένας σημερινός μαθητής ακόμα και του ίδιου επίπεδου. Τρίτον, γιατί από τη φύση της η συγκεκριμένη σύγκριση είναι ασύμμετρη, μετακινώντας όσα υποστηρίζει από το χώρο της επιστημονικής αξιολόγησης των μαθησιακών αποτελεσμάτων στο χώρο της ιδεολογίας και του εντυπωσιασμού. Τέταρτο, γιατί οι γνώσεις καθ’ αυτές δεν έχουν σήμερα την αξία που είχαν πριν μισό αιώνα.

Σήμερα αξία έχει η δυνατότητα πρόσβασης και η ικανότητα αναζήτηση της γνώσης, καθώς και η κριτική ικανότητα διάκρισης του βαθμού αξιοπιστίας της και σχεδόν καθόλου η «από στήθους γνώση». Θα μπορούσα να συνεχίσω και μ’ άλλα, αλλά το κρίνω ατελέσφορο. Δεν πολεμάς την ιδεολογία (και η κ. Ευθυμίου κάνει ιδεολογία) με ορθολογικά επιχειρήματα κι εγώ δεν έχω πρόθεση να κάνω ιδεολογική συζήτηση για το αν το «παλιό» σχολείο ήταν καλύτερο ή χειρότερο από το σύγχρονο. Απλά θυμίζω στην κ. Ευθυμίου ότι πριν ακριβώς μισό αιώνα που τελείωσα το Γυμνάσιο (σημερινό Λύκειο) μαζί μου το τελείωσε λιγότερο από 1/4 συμμαθητές μου της Α’ Δημοτικού. Καλή λοιπόν η «δημόσια Ιστορία» κ. Ευθυμίου, αλλά αν μοιάζει με μπροσούρα του ΚΚΕ από τη ανάποδη, γκώσαμε στις μπροσούρες.
ΥΓ. θα έφριττε κανείς σήμερα, αν διάβαζε εκθέσεις των συμμαθητών μου της Στ’ Γυμνασίου. Τόσο ως περιεχόμενο όσο και ως ορθογραφία. Τουλάχιστον, οι δικές μου ήταν για κλάματα και ήμουν στο τοπ τρία της τάξης μου στην έκθεση. Αφήστε την ανορθογραφία μου και την παντελή έλλειψη αντίληψης για τη γλώσσα.
Ο Νίκος Σαλτερής είναι επίτιμος σχολικός σύμβουλος Δ.Ε. και συγγραφέας.