Ετικέτα: αφή

Συνεχίζοντας το τρίτο και τελευταίο βιβλίο από το έργο του Περί Ψυχής ο Αριστοτέλης θα κάνει λόγο για τα κοινά αισθητά: «… ούτε μπορεί να υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο αισθητήριο για τα κοινά αισθητά, τα οποία αισθανόμαστε κατά περίσταση με κάθε αίσθηση· όπως για παράδειγμα την κίνηση, τη στάση το σχήμα, το μέγεθος, τον αριθμό, την ενότητα» (425a 15-18).

Ο Αριστοτέλης και η έννοια της κοινής αίσθησης

Ο Αριστοτέλης προσπαθεί να προλάβει πιθανές απορίες: «Θα μπορούσε κάποιος […] να αναρωτηθεί για ποιο σκοπό έχουμε περισσότερες αισθήσεις και όχι μία και μόνη. Ίσως είναι για να μας διαφεύγουν λιγότερο τα επακόλουθα και κοινά αισθητά, όπως η κίνηση, το μέγεθος και ο αριθμός· γιατί, αν μόνο η όραση αισθανόταν τα κοινά και η ίδια είχε αντικείμενο το λευκό» (όπου σύμφωνα με τον Χριστοδούλου ως λευκό πρέπει εδώ να εννοηθεί η γενική έννοια του χρώματος) «τα κοινά αισθητά θα περνούσαν περισσότερο απαρατήρητα και θα μας φαινόταν ότι όλα τα αισθητά είναι το ίδιο πράγμα, επειδή το χρώμα και το μέγεθος συνοδεύουν το ένα το άλλο»

Διαβάστε περισσότερα ›
«Το απτό, όμως, διαφέρει από τα ορατά και τα ηχητικά, αφού τα τελευταία τα αισθανόμαστε επειδή πάνω μας επιδρά το ενδιάμεσο, ενώ τα απτά τα αισθανόμαστε όχι με τη δράση του ενδιάμεσου, αλλά ταυτόχρονα με το ενδιάμεσο, όπως εκείνος που χτυπήθηκε με ασπίδα· γιατί η ασπίδα δε χτυπήθηκε και μετά χτύπησε, αλλά συνέβη να χτυπηθούν και τα δυο ταυτόχρονα» (423b 13-17).

Ο Αριστοτέλης, η ολοκλήρωση του ζητήματος της αφής και η σωματική μεσότητα

Το αισθητήριο όργανο δεν έχει άλλη επιλογή από το να σχετιστεί με το χειροπιαστό μέγεθος που θα το καθορίσει. Η αίσθηση, όμως, ανήκει στα άυλα, στην ικανότητα της αντίληψης που ασφαλώς δεν είναι χειροπιαστή, όσο κι αν μπορεί να γεννήσει συγκεκριμένα συμπεράσματα ή συναισθήματα. Η διαφοροποίηση, όμως, αυτή της ουσίας τους δεν αφορά το καθημερινό πεδίο της πρακτικής εφαρμογής. Σε κάθε περίπτωση, όταν το αισθητήριο όργανο δε συνδυάζεται από την υποσχόμενη αίσθηση, στερείται νοήματος, όπως οτιδήποτε στερείται από θέση αρχής τη δυνατότητα της ολοκλήρωσης της αποστολής του.

Διαβάστε περισσότερα ›
Γιοχάνες Βερμέερ. Johannes Vermeer (1632-1675), Η μαστροπός, 1656. Δρέσδη, Πινακοθήκη των Παλαιών Δασκάλων

Ο Αριστοτέλης και οι προβληματισμοί για την αφή

Η αίσθηση της αφής που εξακολουθεί να βρίσκεται σε ισχύ ακόμη και μέσα στο νερό μοιάζει με τις άλλες, αφού και η ακοή και όραση και η γεύση ενεργοποιούνται επίσης στο υγρό στοιχείο. Οι πιθανές αλλοιώσεις που μπορεί να επέλθουν από την παρουσία του νερού (σε άλλες αισθήσεις περισσότερο και σε άλλες λιγότερο) δεν ακυρώνουν το γεγονός.

Διαβάστε περισσότερα ›