Ετικέτα: Ηράκλειτος

Ελληνίδα μάνα και στρατιώτης που φεύγει για το μέτωπο. 1940. Φωτογραφία της Βούλας Παπαϊωάννου.

Τα ετυμολογικά τού πολέμου

Το αντιστάθμισμα τού πολέμου, η ειρήνη, είναι μια εξίσου με τον πόλεμο αρχαία λέξη, είναι κι αυτή ομηρική. Ωστόσο, η προέλευση τής λέξης είναι άγνωστη (η σύνδεση με το είρω «συνδέω» δεν γίνεται ευρύτερα δεκτή), ενώ τύποι όπως Αθ-ήνη, Μυκ-ήνη δείχνουν μάλλον ότι πρόκειται για προελληνική (πελασγική) λέξη.

Διαβάστε περισσότερα ›
Ο Διογένης συχνά κυκλοφορούσε την ημέρα με ένα αναμμένο φανό, όταν τον ρωτούσαν "γιατί κρατάς φανό, ημέρα;" αυτός απαντούσε "ψάχνω να βρώ τίμιους ανθρώπους" O Διογένης έψαχνε να βρεί ένα ανθρώπινο ον, αλλά έλεγε πως έβλεπε μόνο κατεργάρηδες και αχρείους. Πίνακας του J. H. W. Tischbein (1780)

«Πολύς λαός, ολίγοι άνθρωποι.»

«Επί συναθροίσεως πολλού πλήθους εν ω ολίγιστοι διακρίνονται αγαθοί και σπουδαίοι άντρες. Άνθρωπος θεωρείται ο άξιος του ονόματος τούτου, διαστελλόμενος του κοινού όχλου.»

Διαβάστε περισσότερα ›
“Κύκνειο άσμα”. Η φράση προήλθε από την παράδοση ότι ο κακόφωνος κύκνος, όταν διαισθανθεί τον θάνατό του, κελαηδεί με γλυκιά φωνή. “Κύκνειο άσμα” είναι το τελευταίο έργο πνευματικού δημιουργού, πριν από τον θάνατό του.

Παροιμιώδεις φράσεις στη νεοελληνική γλώσσα (ΙΙΙ)

“Κύκνειο άσμα”. Η φράση προήλθε από την παράδοση ότι ο κακόφωνος κύκνος, όταν διαισθανθεί τον θάνατό του, κελαηδεί με γλυκιά φωνή. “Κύκνειο άσμα” είναι το τελευταίο έργο πνευματικού δημιουργού, πριν από τον θάνατό του.

Διαβάστε περισσότερα ›
Ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος (αρχ. Ἡράκλειτος ὁ Ἐφέσιος) ήταν Έλληνας προσωκρατικός φιλόσοφος που έζησε τον 6ο με 5ο π.Χ. αιώνα στην Έφεσο, στην Ιωνία της Μικράς Ασίας.

Παροιμιώδεις φράσεις στη Νεοελληνική γλώσσα (ΙΙ)

Σύμφωνα με τη βιβλική αφήγηση, ενώ ο Λωτ και η οικογένειά του απομακρύνονταν από τα Σόδομα, για να αποφύγουν τη θεϊκή καταστροφή, η γυναίκα του Λωτ παρήκουσε την εντολή του Θεού και κοίταξε πίσω της, με αποτέλεσμα να γίνει “στήλη άλατος”.

Διαβάστε περισσότερα ›
Τμήμα μεγάλης επιτύμβιας στήλης στην οποία εικονίζεται η μορφή ενός νέου ακοντιστή. Από την Αθήνα, 550-540 π.Χ. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Part of a large tombstone depicting the shape of a new sharpener. From Athens, 550-540 BC National Archaeological Museum.

Ο Αριστοτέλης και η σημασία της ευχαρίστησης και της δυσαρέσκειας

«… ο άνθρωπος γίνεται δίκαιος από τις επανειλημμένες πράξεις δικαιοσύνης ή […] γίνεται σώφρων από τις επανειλημμένες πράξεις σωφροσύνης· άνθρωπος που δεν κάνει επανειλημμένα τις πράξεις αυτές, δεν πρόκειται ποτέ να αποκτήσει αυτές τις αρετές».

Διαβάστε περισσότερα ›
Θεόφραστος Τριανταφυλλίδης. Οι συνδαιτυμόνες. 1935

Γλώσσα και Λόγος

Λογική είναι ο κλάδος εκείνος της φιλοσοφίας που ερευνά τα γενικά πλαίσια, μέσα στα οποία πρέπει να κινηθεί η σκέψη, ώστε να τηρεί τις θεμελιώδεις αρχές της και να καταλήγει σε συμπεράσματα χωρίς άλματα, κενά και αντιφάσεις.

Διαβάστε περισσότερα ›
Ηράκλειτος και Δημόκριτος. "Eraclito e Democrito", Bramante, 1477, affresco trasferito su tela, Milano, Pinacoteca di Brera

Πυθαγόρειοι και Ελεάτες. Πυθαγόρας. Παρμενίδης. Ζήνων. Εμπεδοκλής. Αναξαγόρας

Έτσι ο Ηράκλειτος δίδαξε ότι «τον κόσμο τούτο, τον ίδιο για όλους γενικά, ούτε θεός ούτ’ άνθρωπος τον έκανε, μα ήταν πάντα και είναι και θα ‘ναι πυρ αείζωο, που ανάβει με μέτρο και σβήνει με μέτρο».

Διαβάστε περισσότερα ›
Piet Mondrian

Αρχαία ελληνική κοσμολογία. Θαλής, Αναξίμανδρος, Αναξιμένης

Από θερμοκρασιακές μεταπτώσεις πάνω στην επιφάνεια της Γης αιτιολόγησε ο Αναξίμανδρος και την εμφάνιση της ζωής και υπέθεσε πρώτος ότι ο άνθρωπος έχει προέλθει «έξ άλλοειδών ζώων».

Διαβάστε περισσότερα ›
Οι δημιουργικές ασχολίες, η ουσιαστική επαφή με τους άλλους ανθρώπους, τα ισχυρά –ποιοτικά ενδιαφέροντα, η συνείδηση της αξίας που έχουν όλες οι στιγμές και η εκτίμηση κάθε μικροχαράς που προσφέρει η καθημερινότητα συνθέτουν το πορτρέτο της εσωτερικής γαλήνης.

Ο Αριστοτέλης, η ευτυχία και ο παράγοντας της τύχης

Η αριστοτελική ευτυχία τίθεται με τρόπο βαθύτερο κι ως εκ τούτου πιο σταθερό. Το ότι τα σκαμπανεβάσματα της τύχης επηρεάζουν την ανθρώπινη ζωή κρίνεται δεδομένο. Όμως, αυτό ακριβώς είναι και το νόημα που δίνει ο Αριστοτέλης στην αρετή: ο ενάρετος άνθρωπος οφείλει να προστατέψει τις ισορροπίες (ακολουθώντας πάντα το δρόμο της μεσότητας) και στην άκρατη εύνοια και στη συμφορά.

Διαβάστε περισσότερα ›