Ο νους έχει τη δυνατότητα να φανταστεί σχήματα και εικόνες ξεπερνώντας τα οπτικά όρια που του δίνουν τα υλικά ερεθίσματα ή (ακόμη πιο σωστά) δημιουργώντας φαντασιακά έννοιες που σχηματοποιούν την ύλη, όταν δεν είναι πλήρως ορατή. Υπό αυτή την έννοια, ο νους είναι σε θέση να συμπληρώσει τα κομμάτια τη ύλης που δεν βλέπει γνωρίζοντας εκ των προτέρων τις έννοιες που τα αναπαριστούν: «Έτσι, όταν ο νους σκέφτεται τις αφαιρέσεις, σκέφτεται τις μαθηματικές έννοιες ως ξέχωρες από την ύλη, παρόλο που δεν είναι ξέχωρες από αυτή. Γενικά, ο νους, όταν ενεργεί, είναι τα ίδια τα αντικείμενά του»

Ομιλία για το Έργο του Αριστοτέλη του κ. Βασίλη Κάλφα (βίντεο)

«Στη διανοητική ψυχή […] οι εικόνες είναι όπως τα συναισθήματα. Κι όταν η ψυχή βεβαιώσει ή αρνηθεί το καλό ή το κακό, αποφεύγει ή επιδιώκει. Γι’ αυτό η ψυχή ποτέ δε σκέφτεται χωρίς εικόνα. Έτσι και ο αέρας· προκαλεί στην κόρη του ματιού κάποια μεταβολή και αυτή επηρεάζει κάτι άλλο· το ίδιο γίνεται και με την ακοή· το τελευταίο που επηρεάζεται, όμως, είναι ένα και συνιστά μια μοναδική μεσότητα· αλλά με πολλαπλή την ουσία της» (431a 15-21).

Επιχειρώντας να διεισδύσει στη λειτουργία του νου ως τμήμα των δραστηριοτήτων της ψυχής ο Αριστοτέλης θα αναφερθεί στη διαφορά κάθε πράγματος με την ουσία του: «Επειδή […] άλλο είναι το μέγεθος και άλλο η ουσία του μεγέθους, και το νερό και η ουσία του νερού (το ίδιο ισχύει και για πολλά άλλα, αλλά όχι για όλα· γιατί σε μερικά είναι το ίδιο) η ψυχή αντιλαμβάνεται την ουσία της σάρκας και τη σάρκα είτε με άλλη ικανότητα είτε με την ίδια ικανότητα, αλλά σε διαφορετική κατάσταση» (429b 11-14).

Με άλλα λόγια, η αίσθηση του χρώματος δεν υπάρχει μόνο στο αντικείμενο που τίθεται για παρατήρηση, αλλά και στο ίδιο το αισθητήριο όργανο που όχι μόνο βλέπει το χρώμα, αλλά ταυτόχρονα ξέρει να το αναγνωρίζει και να το αποκωδικοποιεί. Από αυτή την άποψη, οι αισθήσεις δεν αφορούν μόνο τον εντοπισμό του ερεθίσματος που τις ενεργοποιεί, αλλά και την ερμηνεία των δεδομένων που εκείνο παρέχει.

Ο Αριστοτέλης προσπαθεί να προλάβει πιθανές απορίες: «Θα μπορούσε κάποιος […] να αναρωτηθεί για ποιο σκοπό έχουμε περισσότερες αισθήσεις και όχι μία και μόνη. Ίσως είναι για να μας διαφεύγουν λιγότερο τα επακόλουθα και κοινά αισθητά, όπως η κίνηση, το μέγεθος και ο αριθμός· γιατί, αν μόνο η όραση αισθανόταν τα κοινά και η ίδια είχε αντικείμενο το λευκό» (όπου σύμφωνα με τον Χριστοδούλου ως λευκό πρέπει εδώ να εννοηθεί η γενική έννοια του χρώματος) «τα κοινά αισθητά θα περνούσαν περισσότερο απαρατήρητα και θα μας φαινόταν ότι όλα τα αισθητά είναι το ίδιο πράγμα, επειδή το χρώμα και το μέγεθος συνοδεύουν το ένα το άλλο»

Οι μόνες αισθήσεις που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές επιπτώσεις είναι η γεύση και η αφή, που, όπως φαίνεται, λειτουργούν από κοινού, αφού πέρα από την ομοιότητα ότι ενεργοποιούνται με άμεση επαφή με το σώμα (χωρίς, δηλαδή, εξωτερικό ενδιάμεσο) η μία (γεύση) λειτουργεί ως προέκταση της άλλης (αφή): «Τα απτά και οι γεύσεις, όμως, ενεργούν πάνω στα σώματα· γιατί, αν δεν τα επηρέαζαν από τι θα έπασχαν τα άψυχα και θα αλλοιώνονταν;»

Το αισθητήριο όργανο δεν έχει άλλη επιλογή από το να σχετιστεί με το χειροπιαστό μέγεθος που θα το καθορίσει. Η αίσθηση, όμως, ανήκει στα άυλα, στην ικανότητα της αντίληψης που ασφαλώς δεν είναι χειροπιαστή, όσο κι αν μπορεί να γεννήσει συγκεκριμένα συμπεράσματα ή συναισθήματα. Η διαφοροποίηση, όμως, αυτή της ουσίας τους δεν αφορά το καθημερινό πεδίο της πρακτικής εφαρμογής. Σε κάθε περίπτωση, όταν το αισθητήριο όργανο δε συνδυάζεται από την υποσχόμενη αίσθηση, στερείται νοήματος, όπως οτιδήποτε στερείται από θέση αρχής τη δυνατότητα της ολοκλήρωσης της αποστολής του.

Η φιλοσοφία με βοηθά να αναγνωρίζω τη διαφορά ανάμεσα στην επιθυμία και στην ανάγκη. Όταν το αγόρι μου βγαίνει μαζί μου όχι επειδή το θέλει πραγματικά, αλλά απλώς για να μην βαριέται, δεν με πληγώνει μόνο η αλήθεια της κατάστασης—με πληγώνει και το ότι εγώ για λίγο πίστεψα πως αυτό ήταν αγάπη. Ο Σπινόζα λέει πως η ελευθερία είναι η κατανόηση της αναγκαιότητας· κι εγώ καταλαβαίνω πως δεν μπορώ να υποχρεώσω κανέναν να με θέλει. Αυτό που μπορώ, όμως, είναι να δω καθαρά, να μην κλείνω τα μάτια σε ό,τι με μειώνει και να διαλέξω, με επίγνωση, να μη γίνω το αντίδοτο στη βαρεμάρα κανενός.

O Γάλλος φιλόσοφος Danny Robert Dufour διερευνά τον καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτισε η French Theory στη διαμόρφωση του νέου φιλοσοφικού και ιδεολογικού τοπίου της Δύσης. Τρεις Γάλλοι φιλόσοφοι, οι Φουκώ, Ντεριντά και Ντελέζ, μαζί με μια πληθώρα ομοϊδεατών τους, Γάλλων, Ιταλών, Βρετανών, Γερμανών, θα διαμορφώσουν τη νέα βουλγκάτα της αποδόμησης και του μεταμοντερνισμού κατά τη δεκαετία του 1960.