Ξεκινώντας τη διερεύνηση της φαντασίας ο Αριστοτέλης ξεκαθαρίζει: «Την ψυχή […] την ορίζουν κυρίως με δύο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: από τη μια με την κίνηση στο χώρο και από την άλλη με τη σκέψη, την κρίση και την αίσθηση» (427a 18-20). Ο αρχικός διαχωρισμός της κίνησης από τη σκέψη (και κατ’ επέκταση την κρίση και την αίσθηση) έχει να κάνει με τον τρόπο που η ψυχή αντιλαμβάνεται τον κόσμο που την περιβάλλει.

Ο Αριστοτέλης προσπαθεί να προλάβει πιθανές απορίες: «Θα μπορούσε κάποιος […] να αναρωτηθεί για ποιο σκοπό έχουμε περισσότερες αισθήσεις και όχι μία και μόνη. Ίσως είναι για να μας διαφεύγουν λιγότερο τα επακόλουθα και κοινά αισθητά, όπως η κίνηση, το μέγεθος και ο αριθμός· γιατί, αν μόνο η όραση αισθανόταν τα κοινά και η ίδια είχε αντικείμενο το λευκό» (όπου σύμφωνα με τον Χριστοδούλου ως λευκό πρέπει εδώ να εννοηθεί η γενική έννοια του χρώματος) «τα κοινά αισθητά θα περνούσαν περισσότερο απαρατήρητα και θα μας φαινόταν ότι όλα τα αισθητά είναι το ίδιο πράγμα, επειδή το χρώμα και το μέγεθος συνοδεύουν το ένα το άλλο»

Το αισθητήριο όργανο δεν έχει άλλη επιλογή από το να σχετιστεί με το χειροπιαστό μέγεθος που θα το καθορίσει. Η αίσθηση, όμως, ανήκει στα άυλα, στην ικανότητα της αντίληψης που ασφαλώς δεν είναι χειροπιαστή, όσο κι αν μπορεί να γεννήσει συγκεκριμένα συμπεράσματα ή συναισθήματα. Η διαφοροποίηση, όμως, αυτή της ουσίας τους δεν αφορά το καθημερινό πεδίο της πρακτικής εφαρμογής. Σε κάθε περίπτωση, όταν το αισθητήριο όργανο δε συνδυάζεται από την υποσχόμενη αίσθηση, στερείται νοήματος, όπως οτιδήποτε στερείται από θέση αρχής τη δυνατότητα της ολοκλήρωσης της αποστολής του.

«Να συνηθίζεις στην ιδέα ότι ο θάνατος είναι για μας ένα τίποτα (μηδὲν πρὸς ἡμᾶς εἶναι τὸν θάνατον)· γιατί κάθε καλό και κάθε κακό έγκειται στον τρόπο με τον οποίο γίνεται αισθητό -και ο θάνατος είναι στέρηση της αίσθησης (στέρησις δέ ἐστιν αἰσθήσεως ὁ θάνατος).

Πώς μαθαίνουμε; Πώς θυμόμαστε ό,τι μάθαμε; Πώς κινούμε τα χέρια και τα πόδια μας; Οι προσπάθειες να δοθούν απαντήσεις στα καίρια ερωτήματα της λειτουργίας του πολυπλοκότερου οργάνου εντείνονται και είναι αξιοθαύμαστες.