Τα τελευταία χρόνια, επαναλαμβάνουμε πως το πολιτικό σύστημα της χώρας δεν διαθέτει κάποιο όραμα γι’ αυτές τις δυσκολότερες στιγμές της ιστορίας μας, στις οποίες διακυβεύεται η ίδια η τύχη μας. Και προφανώς, σε κάποια δεδομένη στιγμή, δεν θα μπορείς να πράττεις ορθά, έστω και κουτσά στραβά, εάν δεν διαθέτεις ένα τέτοιο όραμα. Για να αντιμετωπίσεις την κρίση της παγκοσμιοποίησης και τον τουρκικό νεοθωμανισμό, όταν βρίσκεσαι σε αυτή τη γεωγραφική περιοχή και ενόψει των τεκτονικών γεωπολιτικών αλλαγών που έχουν ήδη συντελεστεί, είτε κυοφορούνται, δεν μπορείς να αρκεστείς στο business as usual. Χρειάζεσαι ένα σχέδιο ενταγμένο σε μία συνολική οραματική προοπτική.

Στο ενδεχόμενο που η τροπή των γεγονότων στα μέτωπα του πολέμου αποβεί πολύ αρνητική για τους Ρώσους, εύλογα αναρωτιέται κανείς τι θα πράξει ο Πριγκοζίν. Μπορεί, άραγε, να ξεφύγει και να επιχειρήσει κάποιο πραξικόπημα; Πώς θα αντιδράσουν οι υπόλοιποι στο σενάριο αυτό και πόσο απρόβλεπτη θα γίνει η Ρωσία. Σε οποιαδήποτε περίπτωση, αν κρίνει κανείς από τη στάση της πλειοψηφίας (που ισχυροποιήθηκε καθώς ένας μεγάλος όγκος των αντιπολιτευόμενων στον Πούτιν και στον ιμπεριαλιστικό του πόλεμο έχει εγκαταλείψει τη χώρα), οι πιθανότητες οι πολιτικές εξελίξεις να τείνουν αρχικά προς σκληροπυρηνικότερες εκδοχές του προσώπου που βλέπουμε σήμερα είναι πολύ μεγάλες.

Η Ρωσία, η κληρονομιά της ΕΣΣΔ και ο πόλεμος στην Ουκρανία. Συνέντευξη του Δημήτρη Τριανταφυλλίδη.

Τι έχει μείνει; Η πολιτική καπατσοσύνη των περισσότερο ή λιγότερο βετεράνων, μια σημαντική παρουσία στους νέους –στην οποία θα μπορούσε να στηριχτεί και δεν το έκανε– ένα οικοσύστημα ανθρώπων που περιφέρεται από εκδήλωση σε συνεδρίαση κορδακιζόμενο πως «ξέρει πώς παίζεται το παιχνίδι». Δηλαδή όλη τη διαδικασία της πολιτικής, με την εξαίρεση της ουσίας: τα κομπρεμί, οι μπλόφες, τα στρατηγήματα και οι χειρισμοί.

Η απάντηση στο γιατί ο κόσμος δυτικοποιείται ανάγεται στο μακρινό παρελθόν, στη σοφία των Ελλήνων —ικανή αιτία για να μην εγκαταλείψουμε τη μελέτη της κληρονομιάς μας. Οι δικές μας απόλυτες αρχές και αξίες μπορούν να ανακαλυφθούν ξανά σχεδόν σε κάθε κομμάτι της ελληνικής γραμματείας που διαβάζουμε —φιλοσοφία, ιστορία, ρητορική, δράμα ή ποίηση.

Κάτι πρέπει να συνέδεε τόσο ανόμοιες κοινωνίες μέσα από βουνά, χιόνια και αιώνες του παρελθόντος. Κάτι εξηγεί το γιατί ένας Αμερικανός ή ένας Γερμανός που πιάνουν τώρα στα χέρια τους τη Μήδεια ή την ιστορία του Θουκυδίδη αναγνωρίζουν αμέσως κάτι σύγχρονο, αν όχι κάτι που να απηχεί τη δική τους πολιτιστική εμπειρία, με ένα τρόπο που δεν ισχύει για τις θυσίες των Αζτέκων, την κινέζικη ποίηση, το Κοράνι ή τα ιερογλυφικά. Αυτό το κάτι —όχι φυλή αλλά πολιτισμός— είναι μια πολύ ασυνήθιστη παράδοση που αρχίζει με τους Έλληνες και παραμένει μαζί μας ακόμη και σήμερα.

Σε μία και μόνη περικοπή γράφει ο Clausewitz ότι «η πολιτική συνενώνει και ισορροπεί εντός της όλα όσα εξυπηρετούν την ανθρωπιά.» Η φράση αυτή ερμηνεύτηκε με την έννοια ότι για εκείνον η πολιτική δεν είναι απλώς αγώνας ισχύος. Ωστόσο η ανάλυση των συμφραζομένων δείχνει ότι μία τέτοια ερμηνεία είναι τουλάχιστον βιαστική.

Εδώ που έχουμε φτάσει με τις αλλαγές των χρήσεων και της οικονομικής φυσιογνωμίας στα κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, απαιτούνται πολύ περισσότερα κεφάλαια, χρόνος, και προσπάθεια ώστε να επέλθουν αλλαγές οι οποίες να φτάσουν να είναι αισθητές στα μεσαία και τα χαμηλότερα στρώματα.

Όπως και σε άλλους τομείς, η Ελλάδα πελαγοδρομεί καθώς ο κάθε φορέας προσπαθεί να υλοποιήσει κάποιο έργο χωρίς να συνεργάζεται με τους άλλους χρήστες των υδάτων. Ένας Οργανισμός Εγγείων Βελτιώσεων ενδιαφέρεται πρωτίστως για την διασφάλιση μεγαλύτερης ποσότητας νερού άρδευσης για τα μέλη του και δεν φροντίζει για την εξοικονόμηση του νερού με κλειστά δίκτυα. Είναι πρόσφατο το παράδειγμα της δημιουργίας μεγάλου τσιμεντένιου αγωγού στο δέλτα του Νέστου, μια πρακτική που θυμίζει την δεκαετία του ΄50, ενώ παντού φτιάχνονται πλέον κλειστά δίκτυα.

Στις μεγάλες πόλεις το δίκτυο είναι πεπαλαιωμένο με συνέπεια εκτός των διαρροών να υπάρχει υποβάθμιση και της ίδιας της ποιότητας του νερού –«ιδιωτικοποίηση» εξ άλλου δεν είναι μόνο η εκποίηση του φορέα διαχείρισης, είναι και το να αναγκάζονται εν τοις πράγμασι τα νοικοκυριά να στρέφονται στο εμφιαλωμένο νερό με σημαντικό μηνιαίο κόστος επειδή το νερό της βρύσης «δεν πίνεται».