Η οθωμανική πολιτική των κατακτήσεων στο Αιγαίο μετά το 1500 συνεχίστηκε και στη Βόρεια βαλκανική χερσόνησο. Στις 24 Ιουνίου του 1522, αποβιβάστηκαν στη Ρόδο τα πρώτα οθωμανικά στρατεύματα· επικεφαλής των Δυνάμεων ήταν ο ίδιος ο Σουλεϊμάν, ο επονομαζόμενος και Νομοθέτης (Kanuni) ή Μεγαλοπρεπής (στους δυτικοευρωπαίους ιστορικούς). Η πολιορκία της Ρόδου κράτησε περίπου πέντε μήνες· η φρουρά, γύρω στους 5.000 άνδρες, ανάμεσά τους 600 στρατιώτες και ιππότες του τάγματος του Αγίου Ιωάννη, 400 Κρητικοί, ξένοι ναυτικοί, ντόπιοι Ροδίτες και άλλοι νησιώτες που κατέφυγαν στο κάστρο, αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει την 1η Ιανουαρίου του 1523.

Η ανάγκη να κρύβουν τα μυστικά του επαγγέλματος και η ευνόητη επιθυμία τους να συνεννοούνται χωρίς να τους αντιλαμβάνονται οι εκάστοτε «ξένοι» ώθησε τους χτίστες να δημιουργήσουν μια συνθηματική «γλώσσα» της συντεχνίας, άγνωστη στους πολλούς. Άλλωστε, η συμπεριφορά του κόσμου απέναντι στους μαστόρους ήταν συχνά διφορούμενη και μάλλον αρνητική· οι πετράδες μιλούσαν με πίκρα «για μια περιφρόνηση που συναντούσαν απ’ τους ντόπιους πληθυσμούς.

Η καταστροφική λαίλαπα σκόρπισε τον πανικό στους θρησκόληπτους και δεισιδαίμονες «βαρβάρους»· μάλιστα, κάποιοι Τούρκοι έλεγαν ότι εμφανίστηκε το ίδιο βράδυ «επερχόμενος απειλητικός καλόγερος», επικεφαλής αναρίθμητων αγγελικών λεγεώνων, και «φέρων πυρσόν ίνα κατακαύση αυτούς.» Με διάταγμα που εξέδωσε ο ναύαρχος Πιζάνης, «κατ’ έτος, την 11ην Αυγούστου τελείται λιτανεία του Αγίου ανά την πόλιν μετά της προσηκούσης πομπής και παρατάξεως, εις ανάμνησιν της σωτηρίας της νήσου.»

«Δει δη χρημάτων.» Κάντε μια μικρή «δωρεά» στον «Ερανιστή»!

Το παιδομάζωμα γίνεται κάθε πέντε χρόνια σαν φόρος του λαού όλων των ελληνικών περιοχών από ειδικούς επιτρόπους επιφορτισμένους για τη συγκρότηση των γενιτσαρικών σωμάτων. […] Τα παιδιά οδηγούνται στην Πόλη κι εκεί αρχίζει η προσεχτική και συστηματική εκπαίδευση σε ειδικούς χώρους όπου δεν επιτρέπεται διόλου η έξοδος. Φρουρούνται από ευνούχους, όπως ακριβώς οι γυναίκες του χαρεμιού. Έχουν εκπαιδευτές που τους διδάσκουν τη μουσουλμανική γλώσσα, τα καθήκοντα και τις ευθύνες τους και, προπαντός, την τυφλή υπακοή στους ανωτέρους τους. Τα παιδιά μένουν έγκλειστα εφτά χρόνια, όσο να ολοκληρωθή η εκπαίδευση».

«Οι καλοί θεσμοί που δεν έχουνε στήριγμα στρατιωτικό ξεφτίζουνε το ίδιο μ’ ένα περήφανο, βασιλικό αρχοντικό, καταστόλιστο με πετράδια και χρυσάφι, που όμως είναι ξέσκεπο και δεν έχει τίποτα να το φυλάξει απ’ τη βροχή.»

«Μα τώρα, μια και στην πατρίδα μου πια δε διαγέρνω πίσω, και μήτε γλίτωσα τον Πάτροκλο και μήτε τους συντρόφους / τους άλλους, που απ’ το θείο τον Έχτορα πολλοί στο χώμα έπεσαν, / μον᾿ φόρτωμα της γης ανώφελο πλάι στα καράβια οκνεύω…»

Καβάφης, ο ποιητής της Ιστορίας

Η στροφή της αγγλικής εξωτερικής πολιτικής απέναντι στην οθωμανική αυτοκρατορία και τη Ρωσία είχε εν τέλει θετικό αποτέλεσμα για τον ηρωικό αγώνα των Ελλήνων· στους υποστηρικτές της ελληνικής ανεξαρτησίας προστέθηκαν τώρα και όσοι περίμεναν να πάρουν πίσω τα χρήματά τους ή να κερδοσκοπήσουν με τα ελληνικά χρεόγραφα.

Λίγο πριν την πολιορκία, ο χρονογράφος Φραντζής διαπίστωσε ότι υπήρχαν στην πόλη μόνο τέσσερις χιλιάδες εννιακόσιοι ογδόντα τρεις διαθέσιμοι Έλληνες και λίγο πιο κάτω από δύο χιλιάδες ξένοι. Ο Κωνσταντίνος συγκλονίστηκε με τον αριθμό και διέταξε το Φραντζή να μην τον δημοσιοποιήσει· και Ιταλοί μάρτυρες κατέληξαν στο ίδιο συμπέρασμα. Απέναντι στο σουλτανικό στρατό των περίπου ογδόντα χιλιάδων ανδρών και των ορδών του από ατάκτους, η μεγάλη πόλη, με τα δεκατέσσερα μίλια τειχών, έπρεπε να στηρίξει την άμυνά της σε λιγότερους από επτά χιλιάδες άνδρες.

Λέω λοιπόν πως ο λαός, όταν έρχεται να διαλέξει, ακολουθεί ότι λέει για κάποιον η δημόσια διάδοση ή φήμη, αν δεν τον ξέρει αλλιώς από γνωστές πράξεις του· ή πάλι, ακολουθεί τις γνώμες και τις εικασίες που ΄χει υφασμένες για τον ίδιο.»

«Κάθι προυί η μάνα μ’ έβραζι τραχανά ή γάλα… Ή κανιά πίτα αν είχι φκιάσει του βράδυ… Οι γ’ναίκις τότι μαέριβαν του βράδυ, γιατί δούλιβαν ούλη μέρα στα χουράφια… Στου σκουλειό δεν έτρουγαμαν τίπουτα… Του μισημέρι π’ μας σκόλαγι ου δάσκαλους, έτρουγαμαν μια κι καλή… Τα βλαχόπ’λα (οι συμμαθητές της που ήταν παιδιά μετακινούμενων κτηνοτρόφων και περπατούσαν μέχρι και δύο ώρες για να έρθουν στο σχολείο) έπιαναν κάναν ίσκιου (δηλ. κάθονταν σε σκιερό μέρος) για να φάν’… Ψουμουτύρι έτρουγαν κάθι μέρα αυτά τα πιδιά…»

Στο διδακτικό σενάριο, παρουσιάζεται μία μέθοδος για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Αφορά στη διδασκαλία του «Ρατσισμού» στη Γ΄ Γυμνασίου, στο πλαίσιο της 3ης ενότητας της Νεοελληνικής Γλώσσας: «Είμαστε όλοι ίδιοι. Είμαστε όλοι διαφορετικοί». Στοχεύει στην απόκτηση γνώσεων για τον ρατσισμό, παρουσιάζοντας διάφορες μορφές του. Μέσω της πλατφόρμας eClass, υποδεικνύονται αναφορές στο ηλεκτρονικό σχολικό βιβλίο και σε εκπαιδευτικά blogs.

Κάθε φορά που κάνουμε λόγο για την υποδοχή του έργου του Παναγιώτη Κονδύλη στη χώρα όπου γεννήθηκε, ψηλαφούμε ένα πρόβλημα. Υποδοχή θα πει σχετισμός, συνάντηση. Αυτή η συνάντηση του Κονδύλη και των βιβλίων του με τους Έλληνες μελετητές του, απλούς αναγνώστες και σχολιαστές, υπήρξε εξ αρχής προβληματική, και παραμένει τέτοια ώς σήμερα, δέκα χρόνια από τον πρόωρο θάνατό του.

Μπορεί όλοι να γνωρίζουμε το «Ζ» του Ζορρό, όμως το τι σημαίνει ως σύμβολο των ρωσικών στρατευμάτων κατά την εισβολή στην Ουκρανία παραμένει μυστήριο, με τις θεωρίες να διαδέχονται η μία την άλλη. Εμείς θα μείνουμε στα καθ’ ημάς, στην αλφαβήτα, εξετάζοντας τα γράμματά της ως ξεχωριστές λέξεις, ή μάλλον ως λήμματα της κοινής νεοελληνικής γλώσσας.

Η μακρά διαδικασία για την εύρεση των επιτυχημένων και καινοτόμων εταιρειών στο Λονδίνο ολοκληρώθηκε και οι νικητές των Greater London Enterprise Awards 2023 είναι πλέον γνωστοί. Ανάμεσά τους βρίσκεται και μια ελληνική εταιρεία που εντυπωσίασε τους κριτές με την έξυπνη μετατροπή της βαθιάς γνώσης του διαδικτυακού χώρου σε στοχευμένα σχέδια δράσης που επιφέρουν θαυμαστά αποτελέσματα για τους πελάτες της. Πρόκειται για το digital marketing agency Lithos Digital, που διαθέτει πάνω από 10 χρόνια εμπειρίας στην ηλεκτρονική προώθηση εταιρειών κάθε μεγέθους και budget.

«Σήμερον δύο παγκόσμια μέτωπα διαμορφούνται: Ο Κομμουνιστικός Πανσλαβισμός και ο Φιλελεύθερος Αγγλοσαξονισμός.… αμφότεραι αι παρατάξεις θα συγκλίνουν προς τον Σοσιαλισμόν, θα παραμένη ως κύριον περιεχόμενον της αντιθέσεως το μέγα θέμα της Ελευθερίας…»

Το μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Αλεξανδρούπολης  …ως σύμβολο στην καιόμενη Θράκη… Θορυβήθηκα όταν Θρακιώτης φίλος και συνάδελφος με ενημέρωσε ότι, αν η φωτιά περνούσε από την βορεινή πλευρά  της Εγνατίας οδού στην απέναντι, όπου βρίσκεται το μουσείο Φυσικής Ιστορίας της […]

Τὰ νερὰ εἶχον ἐκχειλίσει, κ᾿ εἶχον γίνει λίμνη γύρω μας, καὶ ἠπείλουν τὰ θεμέλιά μας. Τὸ κατώγι μας, ὅπως ὅλα τὰ κατώγεια, εἶχε πλημμυρήσει νερόν, κ᾿ εἴχομεν πληρώσει τρεῖς δραχμὰς εἰς τὸν Πακέτον, τὸν βαστάζον τῆς ἀγορᾶς, ὡς προσκολλημένον διαρκῶς εἰς τοῦ Ζιμπλοῦ τὸ μαγαζί, τὸ ἀντικρινό μας, διὰ νὰ τὸ ἀδειάσῃ. Μάταιος κόπος καὶ δαπάνη. Ἀποβραδὺς τὸ ἄδειαζεν ὡς ἔγγιστα, ἕως τὸ πρωὶ ἐγέμιζε πάλιν τρεῖς πιθαμὲς νερόν.

Ο ρόλος του Μεταξά υπήρξε καθοριστικός κατά το δίμηνο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 1915, όταν η επέμβαση του ελληνικού στρατού στην Καλλίπολη, θα απορριφθεί από τον βασιλιά επί τη βάσει των δικών του επιχειρημάτων. Και όμως, μερικούς μήνες πριν, στις 6 Ιουλίου 1914, εν όψει πιθανού ελληνοτουρκικού πολέμου, υποστήριζε την απόβαση… ακριβώς στην Καλλίπολη!