Η «ρωσική επικουρία», όπως αναφέρει και ο Μπ. Άννινος, ήταν η ψυχή του ρωσικού «κόμματος».

Ο Κάνιγκ βρήκε τη ευκαιρία. Ήθελε πάλι να χτυπήσει την Ιερή Συμμαχία· και το 1827, «αναγνώρισε» τους Έλληνες που πολεμούσανε σαν κράτος και σαν δίκιο (γι’ αυτό του ‘χουμε και το άγαλμα στην πλατεία Κάνιγγος).

Αναμφίβολα λοιπόν, τα συνάφια είναι κατά την τουρκοκρατία οι σημαντικότεροι δημιουργοί όχι μόνο στην οικονομική και επαγγελματική ανάπτυξη της χώρας, αλλά και στη θρησκευτική και κοινωνική υπόσταση του έθνους.

Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι οι μουσουλμάνοι της Κρήτης να φτάσουν, παραμονές της Ελληνικής Επανάστασης το 1821, το 45%-50% του πληθυσμού του νησιού. Είναι κάτοικοι των πόλεων στη συντριπτική πλειοψηφία, όλοι μιλούν τα ελληνικά και αγνοούν τα τουρκικά.

Ο Κωνσταντίνος Σάθας (Αθήνα, 1842 – Παρίσι, 12 Μαΐου 1914) ήταν από τους επιφανέστερους Έλληνες ιστορικούς της νεότερης Ελλάδας καθώς και από τους πρωτοπόρους των νεοελληνικών ερευνών.

Αυτοί οι ορεσίβιοι πολεμιστές έπρεπε, στα πλαίσια της δημιουργίας του ενιαίου εθνικού κράτους, να ενσωματωθούν στη νεοελληνική εθνική κουλτούρα. Εμπόδιο στεκόταν ο μεσαιωνικός τρόπος ζωής τους καθώς και η τοπικιστική τους νοοτροπία.

Ο Κυριάκος Σιμόπουλος γεννήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου του 1921 στο Καστανοχώρι Μεγαλόπολης (Κραμποβό). Σπούδασε στη Νομική Αθηνών. Στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση και έγραφε με το ψευδώνυμο «Αχιλλέας» στον παράνομο Τύπο της Εθνικής Αντίστασης από το όρος Ελικώνα.

Ο Κωνσταντίνος Δημαράς του Θησέως (1904-1992), αναφερόμενος συχνότερα ως «Κ.Θ. Δημαράς», ήταν Έλληνας φιλόλογος, κριτικός και ιστορικός της νεοελληνικής λογοτεχνίας.

Πολλές ορεινές μάλιστα κοινότητες, είτε με τα όπλα, είτε με συμβάσεις, είχαν αποχτήσει αυτοτέλεια. Άλλες αποτελούσαν αυτόνομες ομοσπονδίες, όπως τα δώδεκα Μαντεμοχώρια της Χαλκιδικής, πριν από τη μεγάλη μας επανάσταση. Στη Χαλκιδική λειτουργούσαν 500-600 καμίνια, είναι όμως άγνωστο πόσο μετάλλευμα έβγαζαν.

«Οι κλέφτες της άλλης Ελλάδας συνεβιβάζοντο ενίοτε και εγίνοντο αρματολοί και μερικοί ετιμωρούντο μόνον με φυλάκισιν, από την οποία συχνά εσώζοντο. Αλλ’ οι χαΐνηδες της Κρήτης, όταν έπεφταν στα χέρια της εξουσίας ήταν χαμένοι. Η μανία των Τούρκων εναντίον τους δεν έβρισκεν άλλην ικανοποίησιν παρά την διά μαρτυρίων θανάτωσιν.»