Κατηγορία: Τέχνες

Μια ομάδα μεταφορικών γλωσσικών χρήσεων χρησιμοποιεί τα πολεμικά μέσα ως τρόπο για να δείξει με εμφατικό και εκφραστικό τρόπο πώς κάποιος καταφέρνει κάτι ή αποτυγχάνει σε κάτι μέσα στη ζωή.

Η στρατιωτική ορολογία… είναι υπόθεση όλων μας!

«Πόλεμος πατήρ πάντων» Η φράση του Ηράκλειτου συνοψίζει την εγγενή στην ανθρώπινη φύση ροπή προς την αντιπαλότητα. Τόσο εγγενή που, σύμφωνα με τη χαρακτηριστική βιβλική αφήγηση, ξεκινώντας από το έγκλημα του Κάιν αυτή έγινε σχεδόν το πρώτο σύμπτωμα της εξόδου από την παραδείσια μακαριότητα και συμφύρεται έκτοτε με την ανθρώπινη ιστορία.

Διαβάστε περισσότερα ›
Ντούρος Μπακαλιάρος: Το «εθνικό» ψάρι με τη σκορδαλιά

Ντούρος Μπακαλιάρος: Το «εθνικό» ψάρι με τη σκορδαλιά

Για τους χωριάτες που κατέβαιναν στην πόλη, ήταν προσφιλής συνήθεια η αγορά του μπακαλιάρου, στα μπακάλικα της εποχής. «Όσοι έμπαιναν στα Γιάννενα, έπρεπε να γυρίσουν μ’ ένα κομμάτι μπακαλιάρο στο χωριό. Άλλοι τον ήθελαν χοντρό κι άλλοι λιανό (λεπτό). Τον τύλιγαν σε χασαπόχαρτα και στη συνέχεια τον έβαζαν μέσα στον τροβά, για να τον μεταφέρουν οι χωριάτες», σύμφωνα με 94χρονη πληροφορήτρια, γέννημα-θρέμμα της πόλης των Ιωαννίνων.

Διαβάστε περισσότερα ›
Αλμπάντης ή αλμπάνης είναι ο πεταλωτής· μτφ. ο άπειρος και αδέξιος.

Ο «καλιγοψύλλης» και άλλα περί ψύλλων

Ποιος είδε ψύλλο στο βουνό, γουρούνι με σαμάρι, / και ποντικόν με κέρατο και ψύλλο με μουστάκι. Τον ψύλλο τον εφόρτωναν εννιά κιλά ροβύθια, / κι απάν στο μεσοσάμαρο σαράντα κολοκύθια,  / ήτανε λάσπες και βροχές κι ο αγάς του στα καπούλια. / Τον ψύλλο τον καλίγωναν[1] στη μέση απ’ το παζάρι, / εννιά αλμπάντες[2] τον κρατούν και τρεις τον καλλιγώνουν. / Σαν έδωσε και κλώτσησε, ταράχτη το παζάρι.

Διαβάστε περισσότερα ›
«Αν φταίει ο γάιδαρος, δεν πρέπει να χτυπά κανείς το σαμάρι.»

«Ελάκτισεν ο γάιδαρος και δέρουσι το σάγμα!»

«Αν φταίει ο γάιδαρος, δεν πρέπει να χτυπά κανείς το σαμάρι.», «Χτυπούν το σακί κι έχουν το νου τους στον γάιδαρο.», «Χτυπούν το σακί κι έχουν το νου τους στον μυλωνά.», «Δεν πρέπει κανείς να χτυπά τ’ άλογο για λογαριασμό του γαϊδάρου.», «Όποιος δεν μπορεί να χτυπήσει τον άνθρωπο ας χτυπήσει το καπέλο.», «Να χτυπά το σκύλο και να ‘χει το νου του στον γάιδαρο.», «Χτυπούν το σκύλο κι έχουν το νου στ’ αφεντικό του.»

Διαβάστε περισσότερα ›
Αρκάς. «Ο Ιεροεξεταστής»

«Ο Ιεροεξεταστής»

Σκίτσα του Αρκά.

Διαβάστε περισσότερα ›
Νίκος Εγγονόπουλος: Μπολιβάρ, ένα ελληνικό ποίημα

Νίκος Εγγονόπουλος: Μπολιβάρ, ένα ελληνικό ποίημα

Ένα ελληνικό ποίημα, το οποίο γράφτηκε στη διάρκεια της Κατοχής, το χειμώνα του 1942-1943, κυκλοφόρησε αρχικά σε χειρόγραφα αντίγραφα, διαβάστηκε σε συγκεντρώσεις αντιστασιακού χαρακτήρα και δημοσιεύτηκε το 1944. Πρόκειται για ένα μεγάλο συνθετικό ποίημα, με υπερρεαλιστικά στοιχεία και με περιεχόμενο που αναφέρεται σε εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες.

Διαβάστε περισσότερα ›
«Τα σέρνει η τρίχα γυναικός αμάξι δεν τα σέρνει.»

«Τα σέρνει η τρίχα γυναικός αμάξι δεν τα σέρνει.»

«Όσα σέρνει μια τρίχα γυναικός δεν τα σέρνει σκοινί καραβιού.», η ισπανική «Περισσότερα τραβά η κόρη παρά το σκοινί.», η αγγλική «Η τρίχα της γυναίκας σέρνει πλειότερα παρά ένα ζευγάρι βόδια.»

Διαβάστε περισσότερα ›
Ονομαστικές γιορτές: Φτώχεια, γλέντια και… πονηρές απαγορεύσεις!

Ονομαστικές γιορτές: Φτώχεια, γλέντια και… πονηρές απαγορεύσεις!

Σε πολλά σπίτια δεν ηύρισκες ούτε μία καρέκλα! Κάθονταν όλοι καταή, σταυροπόδι. Το χειμώνα στο τζιάκι πυροκοπά (δίπλα στη φωτιά)! Αλλά και ποιος να πρωτόπιανε το τζιάκι (ενν. ποιος να καθόταν πρώτος), στο τζιάκι ήταν για τ’ς γερόντ’ς και για τ’ς μ’σαφ’ραίους! Άμα ήταν γάμος, στο τζιάκι κάθονταν ο νούνος!

Διαβάστε περισσότερα ›
Παλιά αναγνωστικά

Τα γράμματα του αλφαβήτου… ως λέξεις

Μπορεί όλοι να γνωρίζουμε το «Ζ» του Ζορρό, όμως το τι σημαίνει ως σύμβολο των ρωσικών στρατευμάτων κατά την εισβολή στην Ουκρανία παραμένει μυστήριο, με τις θεωρίες να διαδέχονται η μία την άλλη. Εμείς θα μείνουμε στα καθ’ ημάς, στην αλφαβήτα, εξετάζοντας τα γράμματά της ως ξεχωριστές λέξεις, ή μάλλον ως λήμματα της κοινής νεοελληνικής γλώσσας.

Διαβάστε περισσότερα ›
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης: Τὸ Θεοπόντι (1925)

Τὰ νερὰ εἶχον ἐκχειλίσει, κ᾿ εἶχον γίνει λίμνη γύρω μας, καὶ ἠπείλουν τὰ θεμέλιά μας. Τὸ κατώγι μας, ὅπως ὅλα τὰ κατώγεια, εἶχε πλημμυρήσει νερόν, κ᾿ εἴχομεν πληρώσει τρεῖς δραχμὰς εἰς τὸν Πακέτον, τὸν βαστάζον τῆς ἀγορᾶς, ὡς προσκολλημένον διαρκῶς εἰς τοῦ Ζιμπλοῦ τὸ μαγαζί, τὸ ἀντικρινό μας, διὰ νὰ τὸ ἀδειάσῃ. Μάταιος κόπος καὶ δαπάνη. Ἀποβραδὺς τὸ ἄδειαζεν ὡς ἔγγιστα, ἕως τὸ πρωὶ ἐγέμιζε πάλιν τρεῖς πιθαμὲς νερόν.

Διαβάστε περισσότερα ›