18 Φεβρουαρίου 2020 at 18:36

Η εφημερίδα «Ακρόπολη»

από

Η εφημερίδα «Ακρόπολη»

Γράφει ο Κότσης Παναγιώτης

Α. Εισαγωγή:

  Γύρω στο 1880, παρατηρείται μία «στροφή» ως προς το «είδος» της γλώσσας, η οποία έπρεπε να χρησιμοποιηθεί. Σαφέστερα, η αλλαγή αυτή είχε ως εκπροσώπους τους νέους ποιητές, οι οποίοι συναποτέλεσαν την «Γενιά του 1880».[1] Η «προσφορά» της γενιάς αυτής υπήρξε ιδιαίτερα πλούσια και, «αντανακλούσε» την ιδεολογική συγκρότηση του μικρού βασιλείου καθώς και τα περισσότερο «αδρά» χαρακτηριστικά του. Σαφέστερα, οι ποιητικές συλλογές των πρωτοεμφανιζομένων εκφράζουν μία «ροπή» προς τον πραγματισμό της εποχής και, συγχρόνως, μία «απομάκρυνση» από την αγοραία ρητορικότητα των προηγουμένων.

Η εφημερίδα «Ακρόπολη». 28 Οκτωβρίου 1940
Η εφημερίδα «Ακρόπολη». 28 Οκτωβρίου 1940

Β. Η «ανακαίνιση» του ελληνικού Τύπου:

  Εκείνη την εποχή συντελείται και μία «ανανέωση» στον αθηναϊκό τύπο της εποχής, η οποία όμως δεν διαπιστώθηκε άμεσα. Τα μεγάλα αθηναϊκά φύλλα, τα οποία είχαν πρωτοεμφανιστεί κατά την περίοδο του Όθωνα, όπως η «Αθηνά» του Αντωνιάδη, ο «Αιών», ο οποίος εκδιδόταν από τους Ιωάννη και Τιμολέοντα Φιλήμονα και, η περίφημη «Ελπίς», υπό τον Λεβίδη, είχαν «πάψει» να ασκούν επιρροή στις λαϊκές μάζες του κέντρου. Πάντως, θα ήταν σοβαρό παρόραμά μας το να μην αναφερθεί η έντονη παρουσία μίας «ομάδας» εντύπων, με σατιρικό χαρακτήρα.

  Ο άνθρωπος, ο οποίος συμβολίζει αυτό το «νέο» είναι ένας νεαρός δημοσιογράφος από τους Επιβάτες της Ανατολικής Θράκης, ο Βλάσσης Γαβριηλίδης (1848-1920). Ο Γαβριηλίδης είχε καταδιωχθεί από την Κωνσταντινούπολη, όπου εργαζόταν από νεαρή ηλικία, για την μαχητική του δημοσιογραφία, μέσω της οποίας «προσανατολιζόταν» στην εισαγωγή ενός πλήθους από «καινά δαιμόνια». [2]

  Ο βιογραφούμενός μας, όντας πνεύμα «ανήσυχο» και φιλοδημοκρατικό, προβαίνει, από κοινού με τον ομήλικο συμπατριώτη του, Κλεάνθη Τριαντάφυλλο, στην έκδοση του σατιρικού φύλλου «Ραμπαγάς», το 1878. Το περιοδικό αυτό «προωθούσε» την παγίωση της δημοτικής ως επίσημη γλώσσα του βασιλείου.

  Δύο χρόνια αργότερα, το δραστήριο δίδυμο από την Κωνσταντινούπολη, προβαίνει στην έκδοση ενός νέου, λογοτεχνικού περιοδικού, υπό τον τίτλο «Μη Χάνεσαι». Από τις σελίδες του «Μη Χάνεσαι» έγιναν γνωστοί πολλοί επιφανείς εκπρόσωποι της περίφημης «Γενιάς του 1880», όπως ο Παλαμάς και ο Πολέμης.[3] Φυσικά, αξίζει να μνημονευθεί το ότι και άλλοι εκπρόσωποι της γραμματείας της εποχής δημοσίευσαν τα πονήματά τους στο εν λόγω περιοδικό, αλλά μένοντας «πιστοί» στην καθαρεύουσα.

O Χαρίλαος Τρικούπης (11 Ιουλίου 1832 - 30 Μαρτίου 1896) ήταν Έλληνας διπλωμάτης, πολιτικός και Πρωθυπουργός. Ελληνικό γραμματόσημο.
O Χαρίλαος Τρικούπης (11 Ιουλίου 1832 – 30 Μαρτίου 1896) ήταν Έλληνας διπλωμάτης, πολιτικός και Πρωθυπουργός. Ελληνικό γραμματόσημο.

 Γ. Η εμφάνιση της «Ακροπόλεως»:

  Το 1883 συντελείται μία από τις χαρακτηριστικότερες «τομές» στην ιστορία του ελληνικού Τύπου. Σαφέστερα, το περιοδικό «Μη Χάνεσαι» «εξελίσσεται» στην ημερήσια εφημερίδα «Ακρόπολις». Η νέα αυτή εφημερίδα συνέχισε την προσπάθεια για μία γενικότερη ανανέωση εντός των ορίων της χώρας.

  Η αρχή έγινε από την δομή της εφημερίδας και, παράλληλα, τα μέσα, τα οποία χρησιμοποιούσε για την επίτευξη των σκοπών της. Αναλυτικά, υπήρξαν ανταποκρίσεις, αποστολές δημοσιογράφων σε διάφορα μέρη και μία «γενναία» αντιμετώπιση όλων των δυσεπίλυτων ζητημάτων, καθημερινών και εκτάκτων. Με δύο λόγια, η «Ακρόπολις» διέθετε έναν πρωτοφανή- για την εποχή- φιλονεϊσμό.

Το 1883 συντελείται μία από τις χαρακτηριστικότερες «τομές» στην ιστορία του ελληνικού Τύπου. Σαφέστερα, το περιοδικό «Μη Χάνεσαι» «εξελίσσεται» στην ημερήσια εφημερίδα «Ακρόπολις». Η νέα αυτή εφημερίδα συνέχισε την προσπάθεια για μία γενικότερη ανανέωση εντός των ορίων της χώρας.
Το 1883 συντελείται μία από τις χαρακτηριστικότερες «τομές» στην ιστορία του ελληνικού Τύπου. Σαφέστερα, το περιοδικό «Μη Χάνεσαι» «εξελίσσεται» στην ημερήσια εφημερίδα «Ακρόπολις». Η νέα αυτή εφημερίδα συνέχισε την προσπάθεια για μία γενικότερη ανανέωση εντός των ορίων της χώρας.

  Με την παρουσία του Γαβριηλίδη στο χώρο της δημοσιογραφίας, ο τύπος περιήλθε σε μία «νέα διάσταση»: Ο ελληνισμός τοποθετείται, πια, στο «κέντρο» της πολιτικής ζωής. Επιπλέον, για πρώτη φορά παρατηρείται η ύπαρξη ενός αμιγώς «κομματικού» εντύπου, διότι «συντασσόταν» με το κόμμα «Νεωτερικόν», του Χαρ. Τρικούπη.[4] Η γλώσσα των εφημερίδων δεν είναι αποκλειστικά στην καθαρεύουσα, αλλά υπάρχει «πλήθος» στοιχείων της δημοτικής. Χωρίς υπερβολή και η εμπλουτισμένη, αυτή γλώσσα είναι ένα ακόμη «δείγμα» της «προσφοράς» του Β. Γαβριηλίδη στο «πεδίο» της- υπό διαμόρφωση- ανανέωσης.

Ο άνθρωπος, ο οποίος συμβολίζει αυτό το «νέο» είναι ένας νεαρός δημοσιογράφος από τους Επιβάτες της Ανατολικής Θράκης, ο Βλάσσης Γαβριηλίδης (1848-1920).
Ο άνθρωπος, ο οποίος συμβολίζει αυτό το «νέο» είναι ένας νεαρός δημοσιογράφος από τους Επιβάτες της Ανατολικής Θράκης, ο Βλάσσης Γαβριηλίδης (1848-1920).

 Δυστυχώς, ούτε η πρωτοποριακή «Ακρόπολις» «γλίτωσε» από το φιλοπόλεμο πνεύμα της περιόδου εκείνης. Το αποτέλεσμα υπήρξε να γίνει, όπως και οι υπόλοιπες εφημερίδες, αντικείμενο διακωμώδησης και σάτιρας, φαινομένου συνηθισμένου για την εποχή. Η σάτιρα αυτή, είχε ενταθεί ιδιαίτερα μετά τον εορτασμό των 25 ετών του Γεωργίου στο θρόνο (1888), την ενηλικίωση του διαδόχου (1886) και άλλα.

  Ένα αξιοσημείωτο φαινόμενο, το οποίο ίσχυσε και στην περίπτωση του Γαβριηλίδη, αποτελεί η «ανάσχεση» των «προοδευτικών» ροπών τόσο σε μεμονωμένα άτομα, όσο και σε κοινωνικά «στρώματα». Κάτι ανάλογο είχε σημειωθεί και για την επιρροή, την οποία άσκησε ο πεζογράφος της εποχής, Δ. Βικέλας, με την δημοσίευση του «Λουκή Λάρα».

Βιβλιογραφία:

Βακαλόπουλου, Α. (1984) «Νέα Ελληνική Ιστορία 1204-1981», εκδ. Βάνιας, Θεσσαλονίκη.

Βερέμης, Α. & Κολλιόπουλος, Ι.Σ. (2005) «Ελλάς: Η σύγχρονη συνέχεια», εκδ. Καστανιώτης, Αθήνα.

Εγκυκλοπαίδεια «του Ηλίου», Αθήνα.

«Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» (συλλογικό) , τ. ΙΔ’, εκδ. Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα.

Πολίτη, Λ. (1983) «Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας», εκδ. ΜΙΕΤ, Αθήνα.

 

[1]) Σημ: Η «γενιά» αυτή έχει χαρακτηριστεί και ως «Νέα Αθηναϊκή Σχολή» και, περιλαμβάνει τους γνωστότερους εκπροσώπους της λογοτεχνίας μας.

[2]) Βλ και «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους», τ. ΙΔ’

[3] ) Βλ και Πολίτη, Λ. (1983) «Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας».

[4] ) Βλ και εγκυκλοπαίδεια «του Ηλίου»

(Εμφανιστηκε 795 φορές, 1 εμφανίσεις σήμερα)

Δείτε ακόμη:

Κάντε ένα σχόλιο

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.