21 Μαΐου 2017 at 22:14

Αίσωπος: Μύθοι της Αυγουσταίας Συναγωγής (Collectio Augustana)

από

Αίσωπος: Μύθοι της Αυγουσταίας Συναγωγής (Collectio Augustana)

Ο Αίσωπος ήταν αρχαίος Έλληνας μυθοποιός και μυθογράφος. Θεωρείται ιδρυτής του λογοτεχνικού είδους που σήμερα ονομάζεται παραβολή ή αλληγορία. Για τη ζωή του δεν υπάρχουν ακριβείς και συγκεκριμένες πληροφορίες, από πολλούς μάλιστα αμφισβητείται ακόμη και η ύπαρξή του. Είναι ο διασημότερος από τους αρχαίους μυθοποιούς, αναμφισβήτητος πατέρας του αρχαίου μύθου. Θεωρείται επίσης ο κορυφαίος της λεγόμενης διδακτικής μυθολογίας. Δεν έγραψε κανέναν από τους μύθους αλλά τους διηγόταν προφορικά.

Μετάφραση: Ι.Μ. Κωνσταντάκος

1. Ο αετός και η αλεπού.
[1.1] Μια φορά και έναν καιρό ο αετός και η αλεπού σύναψαν επίσημη φιλία μεταξύ τους και αποφάσισαν να κατοικήσουν ο ένας κοντά στον άλλον. Πίστευαν, βλέπετε, ότι η συναναστροφή τους θα αποτελούσε τεκμήριο της φιλίας τους. Ο αετός, λοιπόν, ανέβηκε πάνω σε πανύψηλο δέντρο και εκκόλαψε τους νεοσσούς του, ενώ η αλεπού γέννησε τα μικρά της στον θάμνο που βρισκόταν από κάτω. Μια μέρα όμως, την ώρα που η αλεπού είχε βγει να ψάξει για τροφή, ο αετός δεν έβρισκε τί να φάει. Έτσι, όρμησε κάτω στον θάμνο, άρπαξε τα μικρά της αλεπούς, και με αυτά έκαναν ωραιότατο γεύμα και ο ίδιος και τα αετόπουλά του. Όταν γύρισε η αλεπού και κατάλαβε τί είχε συμβεί, δεν στενοχωρήθηκε τόσο για τον θάνατο των παιδιών της, όσο για το ζήτημα της εκδίκησης: όντας πλάσμα της στεριάς η ίδια, πώς θα μπορούσε να κυνηγήσει εκείνον που πετούσε; Γι᾽ αυτό λοιπόν στάθηκε παράμερα και κατέφυγε στη μόνη διέξοδο που απομένει στους ανήμπορους και αδύναμους: εξαπέλυε κατάρες ενάντια στον εχθρό της. Εντούτοις, πριν περάσει πολύς καιρός, ήρθαν έτσι τα πράγματα που ο φταίχτης τιμωρήθηκε για την καταπάτηση της φιλίας. Συγκεκριμένα, μια φορά που κάποιοι χωρικοί θυσίαζαν ένα κατσίκι στο ύπαιθρο, ο αετός όρμησε καταπάνω τους και άρπαξε από τον βωμό ένα κομμάτι από τα εντόσθια του ζώου, αναμμένο ακόμη από τις φλόγες. Όταν το έφερε στη φωλιά του, φύσηξε πάνω στην ώρα δυνατός αέρας, και από τα μικρά και ξεραμένα φρύγανα της φωλιάς άναψε ζωηρή φωτιά. Έτσι έγιναν ολοκαύτωμα τα αετόπουλα (ήσαν, βλέπετε, ακόμη νεοσσοί πάνω στην ανάπτυξη) και έπεσαν κάτω στο έδαφος. Αμέσως έσπευσε εκεί η αλεπού και τα καταβρόχθισε όλα μπροστά στα μάτια του πατέρα τους.
Το δίδαγμα του μύθου: Όσοι παραβαίνουν τις υποσχέσεις της φιλίας, ακόμη και αν ξεφύγουν από την εκδίκηση των αδικημένων, πάντως την τιμωρία από τον θεό δεν θα καταφέρουν να την αποκρούσουν.

Μύθοι του Αισώπου
Μύθοι του Αισώπου

2. Ο αετός, η καλιακούδα και ο βοσκός.
[2.1] Ήταν ένας αετός που εφόρμησε από ψηλό βράχο και άρπαξε ένα αρνί. Τον είδε, που λέτε, μια καλιακούδα, η οποία ζήλεψε και θέλησε να τον μιμηθεί. Ρίχτηκε λοιπόν και αυτή προς τα κάτω, κάνοντας μεγάλο σαματά με τα φτερά της, και επιτέθηκε σε ένα κριάρι. Έμπηξε τα νύχια της στο μαλλί του ζώου, και ώς εδώ όλα καλά· έλα όμως που δεν είχε τη δύναμη να το σηκώσει ψηλά. Έτσι, καθόταν εκεί και φτερούγιζε μάταια, ώσπου ο βοσκός αντιλήφθηκε τί γινόταν και έσπευσε επιτόπου. Αυτός έπιασε την καλιακούδα, της ψαλίδισε τις άκρες των φτερών της, και όταν έφτασε το βράδυ, την έφερε σπίτι στα παιδιά του. Τα μικρά τον ρώτησαν τί λογής πουλί είναι αυτό, και ο βοσκός αποκρίθηκε: «Καλιακούδα βέβαια, είναι φως φανάρι· άλλο αν η ίδια φαντάζεται πως είναι αετός».
Δίδαγμα: Άμα πας να συναγωνιστείς τους ανώτερούς σου, όχι μόνο δεν πετυχαίνεις το παραμικρό, αλλά επιπλέον, εκτός από την κακοπάθεια, γίνεσαι και περίγελος.

3. Ο αετός και το σκαθάρι.
[3.1] Μια φορά ο αετός κυνηγούσε τον λαγό. Ο κυνηγημένος, που λέτε, μόνος και έρημος δίχως κανέναν να τον βοηθήσει, προσέτρεξε στο μοναδικό πλάσμα που έφερε η τύχη μπροστά του, ένα σκαθάρι, και ρίχτηκε στα παρακάλια. Το σκαθάρι τον παρότρυνε να κάνει κουράγιο, και μόλις αντιλήφθηκε τον αετό να πλησιάζει, τον προειδοποίησε: «Μην τυχόν και τολμήσεις να αγγίξεις τον ικέτη μου». Ο αετός, ωστόσο, βλέποντας το ζουζουνάκι τόσο δα μικρό, δεν του έδωσε την παραμικρή σημασία, και έκανε τον λαγό μια χαψιά. Από εκείνον τον καιρό το σκαθάρι τού το φύλαγε. Παραμόνευε συνέχεια κοντά στη φωλιά του αετού, και όποτε γεννούσε αυτός, το άθλιο το μαμούνι σηκωνόταν ψηλά στον αέρα, κυλούσε τα αυγά έξω και τα έκανε θρύψαλα. Έτσι τον καταδίωκε τον φταίχτη παντού. Με τα πολλά, ο αετός κατέφυγε στον Δία και τον θερμοπαρακαλούσε να του εξασφαλίσει σίγουρο μέρος για να φέρει στο φως τα μικρά του. Ο θεός τότε άνοιξε τον ίδιο τον κόρφο του και έδωσε στο πουλί την άδεια να γεννήσει τα αυγά του εκεί μέσα. Έλα όμως που το σκαθάρι το πήρε είδηση αυτό. Μια και δυο, λοιπόν, έπλασε μια μπαλίτσα από κοπριά, πέταξε ψηλά φτάνοντας μέχρι τον κόρφο του Δία και εκτόξευσε τον σβώλο του εκεί. Αμέσως ο Δίας πετάχτηκε όρθιος, θέλοντας να τινάξει από πάνω του την κοπριά· και έτσι, άθελά του, έριξε κάτω τα αυγά. Εξαιτίας όλων αυτών, καθώς λένε, οι αετοί δεν γεννούν πια καθόλου κατά την εποχή που έρχονται στον κόσμο τα σκαθάρια.
Το δίδαγμα του μύθου: Δεν πρέπει να περιφρονούμε κανέναν· αντίθετα, να θυμόμαστε ότι κανείς δεν είναι τόσο ανήμπορος που να μη μπορεί να πάρει εκδίκηση αν τον κακομεταχειριστούμε.

4. Η αηδόνα και το γεράκι.
[4.1] Ήταν κάποτε μια αηδόνα που κούρνιαζε πάνω σε ψηλή βαλανιδιά και κελαηδούσε κατά τη συνήθειά της. Την πρόσεξε τότε το γεράκι, και επειδή δεν είχε τί άλλο να φάει, πέταξε καταπάνω της και τη γράπωσε. Εκεί λοιπόν που ετοιμαζόταν να την ξεπαστρέψει, η καημενούλα βάλθηκε να τον εκλιπαρεί: «Αχ, άφησέ με, να χαρείς», του έλεγε. «Κοίταξέ με εδώ, δεν είμαι αρκετή εγώ από μόνη μου για να γεμίσεις την κοιλάρα σου εσύ, ολόκληρο γεράκι. Εντάξει, έχεις ανάγκη από φαγητό, αλλά γιατί δεν πας να κυνηγήσεις πιο μεγάλα πουλιά;» Όμως το γεράκι αποκρίθηκε: «Ναι καλά, δεν αποβλακώθηκα εντελώς. Σιγά μην αφήσω τη λεία που έχω έτοιμη μέσα στα χέρια μου για να τρέχω να γυρεύω τα άφαντα».
Το δίδαγμα του μύθου: Το ίδιο απερίσκεπτοι είναι ορισμένοι άνθρωποι, οι οποίοι παρατούν όσα έχουν πρόχειρα επειδή ελπίζουν σε μεγαλύτερα αποκτήματα.

5. Ο χρεοφειλέτης.
[5.1] Ήταν μια φορά ένας χρεωμένος στην Αθήνα, που ο δανειστής του τον πίεζε να εξοφλήσει το χρέος του. Εκείνος, λοιπόν, παρακαλούσε στην αρχή τον τοκογλύφο να του δώσει παράταση, επειδή δεν είχε λεφτά. Δεν τον έπεισε όμως, και έτσι αναγκάστηκε να φέρει εκεί μπροστά τη μοναδική γουρούνα που είχε και να τη βγάλει για πούλημα, παρουσία του δανειστή. Σε κάποια στιγμή πλησίασε ένας αγοραστής και ρωτούσε αν είναι γόνιμη η γουρούνα. Ο χρεοφειλέτης βάλθηκε τότε να της πλέκει το εγκώμιο: «Βεβαίως, βεβαίως. Μάλιστα, όχι μόνο γεννάει, αλλά το κάνει και με απίστευτο τρόπο: Τον Μάρτη, που γιορτάζουμε τα Μυστήρια, γεννοβολάει θηλυκά γουρουνάκια, ενώ τον Αύγουστο, που έχουμε Παναθήναια, αρσενικά». Ο πελάτης έμεινε βέβαια έκπληκτος με αυτά τα λόγια, οπότε ο δανειστής τού είπε: «Τί παραξενεύεσαι ρε; Να δεις που όταν θα είναι τα Διονύσια, τούτη εδώ θα σου γεννήσει και κατσικάκια».
Το δίδαγμα του μύθου: Πολλοί άνθρωποι, προκειμένου να βγάλουν κέρδος, δεν διστάζουν να πουν ψέματα ακόμη και για πράγματα που είναι αδύνατον να συμβούν.

6. Τα αγριοκάτσικα και ο γιδοβοσκός.
[6.1] Ήταν ένας γιδοβοσκός που έβγαλε τα κατσίκια του για βοσκή. Εκεί έξω, που λέτε, ανακατεύτηκαν μέσα στο κοπάδι και μερικά αγριοκάτσικα. Το αντιλήφθηκε αυτό ο βοσκός, και έτσι, όταν έπεσε το βράδυ, σαλάγησε τα ζώα όλα μαζί μέχρι μέσα στη σπηλιά του. Την επομένη, τώρα, είχε πολλή κακοκαιρία, και ο άνθρωπός μας δεν μπορούσε να οδηγήσει τα ζωντανά έξω για να βοσκήσουν όπως συνήθως. Κάθισε λοιπόν μέσα και τα φρόντιζε. Στα δικά του κατσίκια έβαλε τροφή μετρημένη, ίσα-ίσα όση χρειαζόταν για να μη λιμοκτονήσουν. Αντίθετα, μπροστά στα άγρια στοίβαξε πολύ φαγητό, για να τα πάρει με το μέρος του και αυτά. Όταν με τα πολλά σταμάτησε η κακοκαιρία, ο τσοπάνης έβγαλε πάλι έξω όλα τα ζώα για βοσκή. Τα αγριοκάτσικα τότε πήραν τα βουνά και το έβαλαν στα πόδια. Ο βοσκός βέβαια άρχισε ευθύς να τα κακολογεί για την αχαριστία τους — ακούς εκεί να τον εγκαταλείψουν έτσι, παρ᾽ όλη την παραπανίσια φροντίδα που τους επιδαψίλευσε. Όμως εκείνα στράφηκαν και του είπαν: «Μα για αυτόν ακριβώς τον λόγο πρέπει να φυλαχτούμε περισσότερο. Τί πράγμα ήταν αυτό, να δείξεις τόσο ξεκάθαρη προτίμηση για εμάς, που σε προσεγγίσαμε μόλις χτες, σε βάρος των άλλων κατσικιών που είχες από παλιά! Λοιπόν, δεν ήθελε και πολύ για να το καταλάβουμε: σε λίγο, μόλις βρεθούν κοντά σου καινούργια ζώα, πάλι θα προτιμήσεις εκείνα από εμάς».
Το δίδαγμα του μύθου: Δεν πρέπει να πολυχαιρόμαστε με τη φιλία ανθρώπων που προτιμούν εμάς, τις πρόσφατες γνωριμίες τους, από τους παλιούς τους φίλους. Και τούτο διότι, άμα παλιώσουμε και εμείς, εκείνοι μετά θα πιάσουν φιλίες με άλλους και θα δείξουν προτίμηση σε εκείνους.

Μύθοι του Αισώπου. Η κολοβή αλεπού
Μύθοι του Αισώπου. Η κολοβή αλεπού

7. Ο γάτος και οι κότες.
[7.1] Μια φορά ο γάτος άκουσε ότι οι κότες σε κάποιο αγρόκτημα ήσαν άρρωστες. Μια και δυο, λοιπόν, ντύθηκε γιατρός, προμηθεύτηκε τα κατάλληλα εργαλεία της επιστημονικής του ειδικότητας και παρουσιάστηκε στο αγρόκτημα. Εκεί στήθηκε μπροστά στη θύρα και ρωτούσε τις κότες πώς αισθάνονταν. Όμως εκείνες τον διέκοψαν λέγοντας: «Μια χαρά, αρκεί να φύγεις εσύ από εδώ».
Το δίδαγμα: Με τον ίδιο τρόπο οι μυαλωμένοι καταλαβαίνουν τους κακούς ανθρώπους, ακόμη και αν εκείνοι προσποιούνται με όλη τους τη δύναμη πως είναι ενάρετοι.

8. Ο Αίσωπος στο ναυπηγείο.
[8.1] Μια φορά ο Αίσωπος, ο γνωστός μυθοποιός, είχε ελεύθερο χρόνο και μπήκε σε ένα ναυπηγείο. Εκεί οι εργάτες βάλθηκαν να τον κοροϊδεύουν και τον προκαλούσαν κιόλας να απαντήσει στα πειράγματα. Ο Αίσωπος τότε τους διηγήθηκε: «Τον καιρό εκείνο τον παλιό υπήρχαν μόνο το χάος και τα νερά. Ο Δίας, που λέτε, ήθελε να φέρει στο φως και το στοιχείο της γης, γι᾽ αυτό παρακίνησε τη γη να ρουφήξει τρεις φορές τη θάλασσα. Εκείνη έβαλε μπρος, και με το πρώτο ρούφηγμα έβγαλε στην επιφάνεια τα βουνά. Μετά ρούφηξε δεύτερη φορά και αποκάλυψε τις πεδινές εκτάσεις. Και αν τυχόν το βάλει στον νου της να πιει τα νερά και τρίτη φορά, ουαί και αλίμονό σας, διότι η δουλειά σας θα καταντήσει άχρηστη».
Το δίδαγμα του μύθου: Όποιος περιγελάει τους καλύτερούς του, δεν καταλαβαίνει ότι πάει γυρεύοντας· θα ακούσει και αυτός τα ίδια και χειρότερα από εκείνους.

17. Η κολοβή αλεπού.
[17.1] Ήταν μια αλεπού που πιάστηκε σε παγίδα και της κόπηκε η ουρά. Στην αρχή, που λέτε, ήταν τέτοια η ντροπή της που η ζωή τής φαινόταν ανυπόφορη. Ώσπου σε κάποια στιγμή συνέλαβε το σχέδιο: έπρεπε να παρασύρει και τις άλλες αλεπούδες στην ίδια συμφορά, ώστε να συγκαλύψει το δικό της κουσούρι με το κοινό πάθημα. Τις μάζεψε λοιπόν όλες και τις παρακινούσε να κόψουν την ουρά τους, λέγοντας πως αυτό το εξάρτημα δεν είναι μόνο άσχημο αλλά και περιττό βάρος κρεμασμένο πάνω τους. Πάνω εκεί, όμως, μία από τις άλλες αλεπούδες τη διέκοψε και αντιμίλησε: «Μωρή, προφανώς σε βολεύει εσένα αυτό, αλλιώς δεν θα μας το συμβούλευες».
Αυτός ο μύθος ταιριάζει σε όποιον δίνει συμβουλές στους συνανθρώπους του όχι για το δικό τους το καλό αλλά για να εξυπηρετήσει προσωπικό του συμφέρον.

18. Ο ψαράς και η μαρίδα.
[18.1] Ήταν μια φορά ένας ψαράς που έριξε τα δίχτυα του και έβγαλε στην επιφάνεια μια μαριδίτσα. Εκείνη, που λέτε, έπιασε να τον εκλιπαρεί: «Άφησέ με για την ώρα, να χαρείς, έτσι μικρούλα που είμαι. Αργότερα, άμα μεγαλώσω, με πιάνεις ξανά, και τότε θα αποκομίσεις πιο πολύ κέρδος». Όμως ο ψαράς αποκρίθηκε: «Καλά, τόσο μπουνταλάς θαρρείς πως είμαι; Σιγά μην αφήσω το κέρδος που έχω στο χέρι για να τρέχω πίσω από άδηλες προσδοκίες».
Το δίδαγμα του μύθου: Το τωρινό κέρδος, έστω και μικρό, είναι προτιμότερο από οποιεσδήποτε ελπίδες για μεγάλα οφέλη στο μέλλον.

Πηγή: http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/library/browse.html?text_id=75&page=2#m1

Οι φωτογραφίες είναι από εδώ: http://www.greekapps.info/2016/03/2_18.html

(Εμφανιστηκε 802 φορές, 1 εμφανίσεις σήμερα)

Δείτε ακόμη:

Κάντε ένα σχόλιο

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.